Якуб Колас: "Дзядзька-кухар" (З паэмы "Новая зямля"). Літаратура "Беларуская". 07 клас. Тэкст: "Я.Колас. Новая зямля (паэма). Казкі жыцця (апавяданні). Мінск. "Мастацкая літаратура". 2001" Відэа і чытанне тэкста - М.Кійка. Выраб макетаў - А.Майскі. Сервіроўка стала - А.Капачэня. Літаратура - YouTube Якуб Колас: "Дядя-повар (Из поэмы "Новая земля"). Белорусская литература. 07 класс. Тэкст: "Якуб Колас. Новая зямля. Дзядзька-кухар: “… - Эх, - цмокаў дзядзька, - наямося! Зірнулі хлопцы на Антося, І сліну ўсе яны глынулі, Паветра носам зацягнулі. - Ну, што ж вы рукі паскладалі? Ў агонь бы трэскі падкідалі, А то патухне зараз! Жыва! Глядзелі хлопцы, як на дзіва, Як дзядзька, цеста замяшаўшы, Качаў галушкі, міску ўзяўшы. А чыгунок, бы пан пузаты, Кіпіць, пыхціць, шуміць заўзята, Бо не з вадою ён, а з сокам, Ідзе тут справа ненарокам; Дзяржыся, браце! І чуць толькі Ўзнялося булбатачак колькі, Дык дзядзька зараз стаў пакрышку Ў чыгунчык клёцкі кідаць з лыжкі; Укіне лыжку, памяшае Ды зноў другую набірае. А хлопцы нават паўставалі, Ў чыгунчык вочы паўстаўлялі, Глядзяць, не моргнуць яны вокам: Эх, мусіць, смачны клёцкі з сокам! - Ну, дзядзька, можа, і гатовы? - Не сцерпеў Костусь, мовіў слова. - Які ты, хлопча, нецярпячка, Няхай цябе затопча качка! – Гаворыць дзядзька на хлапчынку. – Няхай паварацца часінку, Каб сокам добра праняліся, Тады, брат, - эх! Адно дзяржыся! – І дзядзька цмокнуў выразліва, І хлопцы зноў ждуць церпяліва, А дзядзька, стоячы, паволі Памешваў клёцкі. – Ну, даволі! – Сказаў Антось, і ўсе ўздыхнулі, Як бы гару з плячэй сапхнулі, І бліжэй к дзядзьку падступілісь. - Глядзі, мо ўжо пераварылісь, - Алесь зазначыў палахліва. - Ну, Костусь кажа, - ото дзіва! Не бойся: дзядзька лепей знае… Глядзі, брат, клёцка унь якая! А брат ты мой, як булавешка, Як скула тая, што ў Дзямешкі! – І – ха-ха-ха! – зарагаталі. - А каб вы, падлы, не даждалі! – Гаворыць дзядзька, сам смяецца, Аж лыжка з клёцкамі трасецца. - Ну, языкі параспускалі! Не дам вам клёцак і панюхаць! – І стаў на клёцку дзядзька дзьмухаць, Пакаштаваць каб было можна, І ў рот падносіць асцярожна. Замерлі хлопцы, а ні зыку: Мінута важна і вяліка; Глядзяць на дзядзьку і чакаюць І дзядзьку поглядам пытаюць: “Ну як? ці смачны? ці салодкі?” У зубы клёцку, бы ў ляшчоткі, Заціснуў дзядзька і губамі Варушыць борзда, як часамі Трусок ці зайчык над капустай, Каб лепш дазнацца смаку-густу. Пацмакаў дзядзька і ўсміхнуўся, Зірнуў на хлопцаў, адвярнуўся І тут, нічога не сказаўшы, Як плюне дзядзька, пажаваўшы! Трах у чыгунчык ён нагою! І так абцёрся ён рукою, Што губы й нос чырвоны сталі І нават вусы затрашчалі. А хлопцы проста збілісь з тропу І ў нейкім страсе і ў захопу На дзядзьку-кухара глядзелі, Як бы яны аслупянелі. Быў смешны дзядзька той часінай З пустою лыжкаю, з тычынай, Якою трэскі ён варочаў. А тут Алесь як зарагоча! За ім адзін, другі паехаў. Такіх было тут жартаў, смехаў, Што ўсіх трасло і калаціла І дзядзьку смехам захваціла. - Ну, дзядзька, як на смак, прызнайся? - Паскудства, брат, і не пытайся! “