Якуб Колас: "У старых дубах". Асноўная думка апавядання. Літаратура "Беларуская". 05 клас. Ілюстрацыя да апавядання - Уладзімір Басалыга. Чытанне апавядання Фота Мантаж відэа - М.Кійка. Літаратура - YouTube. Якуб Колас: "В старых дубах". Основная идея рассказа. Белорусская литература. 05 класс. Асноўная думка апавядання: “Сяброўства паміж людзьмі патрабуе намаганняў абодвух. Што гэта за намаганні? З апавядання мы даведваемся аб сяброўстве, дружбе двух хлопчыкаў – Базыля і Грышкі. Можна нават сказаць, што яны – старыя сябры. Пісьменнік так кажа пра іх сяброўства: “Базыль і Грышка – найлепшыя дружакі. Даўно ўжо цягнецца іх дружба – як запамятаюць. Дзве зімы ў школе сядзелі на адной лаўцы і трэцяе лета пасуць разам кароўкі…” Хлопцы заўсёды былі ўважлівыя адзін да аднаго. Усё дзялілі пароўну. Практычна не спрачаліся. Адзін толькі раз пасварыліся, абазвалі адзін аднаго абразлівымі мянушкамі. Але пасля памірыліся. Кожны папрасіў прабачэння ў свайго сябра за нястрыманасць у выказваннях. І іх адносіны працягваліся ў згодзе ды любові… …Любові. Менавіта ў любові толькі і можа існаваць, працягвацца, жыць сяброўства, дружба. Мы ведаем, што фінал апавядання вельмі сумны для абодвух сяброў. Іх адносіны атрымалі вельмі сур’ёзнае выпрабаванне. Грышка вырашыў пажартаваць над сваім сябрам, які сядзеў на суку дуба проста над Нёманам, над вельмі глыбокім месцам ракі… Грышка выскачыў з-за кустоў ды закрычаў з усяе моцы проста над вухам Базыля, які сядзеў задуменны, пагружаны ў свае думкі… Ад нечаканасці Базыль не ўтрымаўся на дрэве ды зваліўся проста ў воды Нёмана, пачаў тануць. І толькі дзякуючы рыбаку, што прыбег на крыкі Грышкі ды іншых дзяцей, Базыль быў уратаваны… …Пісьменнік піша, што “Базыля выцягнулі і адратавалі, але пасля такога здарэння ён стаў ціхім і яшчэ больш задуменным.” Як бачым, учынак сябра пацягнуў за сабою сур’ёзныя псіхалагічныя праблемы для Базыля. Чаму так атрымалася, куды ж падзявалася згода ды любоў паміж сябрамі? У выніку уважлівага аналіза апавядання можна знайсці адказ на гэтае пытанне – згоду ды любоў Грышка замяніў “дурасцю”! Якуб Колас кажа, што “Грышка не ведаў, што так можа скончыцца яго дурасць, ён падняў прарэзлівы крык і лямант: - Ратуйцё! Утапі-іўся! Гвалт, людзі, ратуйце!” Добра. А чаму ж “дурасць” узяла верх у дадзенай сітуацыі над “згодаю”, любоўю”? Хутчэй за ўсё таму, што ў дадзеным выпадку Грышкам быў парушаны адзін з Божых прынцыпаў захавання любові! Адказваючы на пытанне аднаго з кніжнікаў, Ісус Хрыстос гэтак сфармуляваў дзве асноўныя запаведзі: “Ісус адказваў яму: першая з усіх запаведзяў: «слухай, Ізраіль! Гасподзь Бог наш ёсьць Гасподзь адзіны; і палюбі Госпада Бога твайго ўсім сэрцам тваім, і ўсёю душою тваёю, і ўсім разуменьнем тваім, і ўсёю моцаю тваёю»: вось, першая запаведзь! Другая падобная да яе: «палюбі блізкага твайго, як самога сябе»; іншае запаведзі большае за гэтыя няма.” (Евангелле паводле Марка, 12:29-31)” Высновы: Сяброўства паміж людзьмі патрабуе намаганняў абодвух у любові, дараванні (прабачэнні), уліку індывідуальнасці свайго сябра, нежаданні для свайго сябра таго, чаго не жадаеш сабе…” 14 сакавіка 2021 года Мікола Кійка