00:00 экстрэмізм Больш 11 тысяч крымінальных спраў экстрэмісцкай накіраванасці заведзена  за апошнія 2 гады ў Беларусі. ... У гэтай вайне, дазвол на з’яўленне ўсё новых пацярпелых дае маўчанне кожнага, хто думае, што яго вайна абміне. 01:30 надзея. Аднак, як бы не была жахлівай тая вайна, ды не былі балючыя працэсы, якія адбываюцца сёння ў краіне, я скажу, дзякуй Богу, што яны ёсць. Бо супрацьстаянне ў краіне ёсць адлюстраваннем нашага прагнення праўды і справядлівасці. У гэтым ёсць надзея на збудаванне міру. Дазволю ўзгадаць словы Ісуса з Евангелля паводле святога Лукі: "Думаеце, што Я прыйшоў даць зямлі спакой? Не, кажу вам, не спакой, але раздзяленне." (Лк 12).У іншых месцах Ісус кажа, што Ён прыносіць у свет агонь і меч. 02:59 Божы мір. Адсюль і выснова: мір, калі ён толькі не фальшывы, без змагання са злом немагчымы. Барацьба, як балючы працэс ачышчэння, наўпрост ёсць неабходнасцю. Бо Божы мір, гэта не кампраміс са злом. А згода ў грамадстве не асягаецца знявольваннем іншадумцаў або гвалтоўным выгнаннем з краіны ўсіх незадаволеных. Супакой і мір гэта перамога дабра над злом ў безупынным супрацьстаянні закону з беззаконнем і праўды з хлуснёй. А таму мы, хрысціяне, якія пакліканыя несці мір у свет, згодна са словамі аўтара паслання да Габрэяў, імкнемся "цярпліва бегчы ў прызначаным для нас змаганні" (Гбр ) і на гэтым шляху недапушчальна замоўчваць зло. Сучаснае зло ў свеце, гэта штосьці агіднае, але насамрэч нашыя звар’яцелыя часы, як і досвед самой Беларусі, далёка не ёсць унікальным. Гісторыя мае шмат прыкладаў на тое. А маўчанне тых, хто павінен гаварыць, або і яўнае перакручванне Евангелля некаторымі хрысціянскімі іерархамі, якое сёння робіцца з мэтай апраўдання агрэсіі адной краіны супраць другой, гісторыя таксама ўжо бачыла. Але ж ва ўсе часы знаходзіліся і тыя, хто, калі не самі ведалі рэцэпт лекавання грамадства і касцёла ад зла, то прынамсі былі здольныя задаваць правільныя пытанні тым, хто па ролі свайго служэння павінны былі ведаць на іх адказ. 05:50 святая Брыгіда Швецкая. Напрыклад, у сярэднявеччы падчас няволі Авіньёнскай - так называўся непросты перыяд у жыцці Касцёла, бо Папы змянілі месца рэзідэнцыі ў Рыме на французкі Авіньён ды патрапілі ў залежнасць ад караля Францыі. Папства перажывала небывалы крызіс. Але ж у той самы час знайшлася жанчына, св. Брыгіда Швецкая, якая адважвалася павучаць Папаў. Яна пісала ім лісты: у 1350 г. Клеменсу VI  і пазней Урбану V,  ды заахвочвала іх да выканання апостальскіх абаязкаў і настойвала на іх вяртанні ў Рым. 07:08 святая Эдзіта Штаін. У ХХ ст св. Эдзіта Штаін, яўрэйка па нацыянальнасці, якая прыняла каталіцызм, а кар’еру навукоўца філосафа, праменяла на жыццё пакорнай манахіні. Яна, ў 1933г., акурат на золку нараджэння нямецкага фашызму, калі ў Германіі прыйшоў да ўлады Гітлер і пачаўся пераслед яўрэяў, піша ліст Папу рымскаму Пію ХІ, у якім кажа, што Касцёл не можа цяпер маўчаць, бо ў выніку будзе яго пераслед. Вось цытаты з таго ліста. "На працягу некалькіх тыдняў мы назіраем падзеі, якія нясуць з сабой поўную пагарду да справядлівасці, гуманізму і любові да бліжняга». «Маўчанне ў доўгатэрміновай пэрспэктыве ня зможа гарантаваць міру». Польскі біскуп Рысь інтэрпрэтаваў гэтыя словы так: "касцёл які маўчыць -  кампрамітуецца". Так яно бывае ў свеце, калі тыя, хто пастаўленыя прапаведваць - Пантыфік, або біскупы, маўчаць. Вось тады жанчыны пачынаюць прапаведваць, задаючы пытанні. 09:40 беларускі кантэкст. У беларускім кантэксце, можна прыгадаць адкрыты ліст С. Ціханоўскай, які ў 2020 г. быў напісаны папу Францішку з пытаннямі датычнымі пошуку выйсця з крызісу.  А гэта адно з іх: "Якое прароцкае слова ... мае сілу разбурыць сцены і пабудаваць масты?" Хтосьці скажа, што часам трэба прамаўчаць і добра, што Папа не адказаў на той ліст. Бо Хрыстос маўчаў на суддзе перад Пілатам, маўчаў на крыжы. Аднак, гэта вельмі сумнеўна, бо маўчанне не ёсць характарыстыкай Касцёла. У Старым Запавеце прарокі, а ў Новым апосталы, не выбіраліся для таго, каб маўчаць, але каб прапаведваць. 11:09 Маўчанне Апосталаў, калі і ўзгадваецца ў Евангеллі, то акурат толькі тады, як вучням не было што сказаць, бо яны думалі па зямному пра пасады, пра сваю кар'еру і тады маўчалі. (Мк 9,34) У нашых беларускіх рэаліях, асабіста мне, не хапае яснага голаса Касцёла ў справе несправядліва трыманых людзей за кратамі, у тым ліку і палітычна матываванага пераследу духавенства. Голас Папы і біскупаў павінен гучаць больш выразна і зразумела. Магчыма ён ёсць і гэта я не чую таго голасу, але можа быць і так, што касцёл заткнуў свае вушы і ён не чуе голас народу. Гэта, безумоўна, дыскусійнае пытанне, але яно варта ўвагі. Сёння Касцёл прапаведуе так, як быццам бы перад ім ёсць цэлая вечнасць для гэтага, а прапаведваць варта так, як быццам бы гэта быў апошні дзень і вечнасць сустрэне нас ужо заўтра. Ва ўсялякім выпадку, ў пераломныя моманты гісторыі, а такім момантам ёсць вайна, "Касцёл, які маўчыць кампрамітуецца."