МІР. Мір - невялікі гарадскі пасёлак у Гродзенскай вобласці мае надзвычай багатую гісторыю. Назву пасёлка Мір тлумачаць па-рознаму: ёсць звесткі, што ў XIV стагоддзі тут размяшчаўся запрошаны вялікім князем Вітаўтам атрад воінаў-татараў на чале з эмірам, і тады назву «Мір» можна разглядаць як скарачэнне ад «эмір», альбо па прамым значэнні слова “Мір”. Існуе яшчэ версія: назва паселішча Мір адбылася ад лацінскага слова «mirum», што перакладаецца як «цуд», «дзіва». Першая згадка пра Мір у пісьмовых крыніцах звязана з трагічнымі падзеямі: у 1396 г. крыжакі, якія прайшлі праз Ліду і Навагрудак, спалілі Мір. Пасля нападу крыжакоў вялікі князь літоўскі Вітаўт перадае Мір свайму брату Жыгімонту Кейстутавічу, які ў 1434 г. дорыць яго свайму паплечніку, віленскаму кашталяну Сяньку Гедыгальдовічу. Мір становіцца прыватным валоданнем. У 1486 годзе становіцца валоданнем Ільінічаў. У 1520-я гады пры Юрыі Ільінічы ўзведзены замак, першае пісьмовае згадванне пра яго датуецца 1527 г. У сярэдзіне XVI ст. Мір становіцца цэнтрам аднайменнага графства. У 1569 года Мір пераходзіць да Радзівілаў. У канцы XVI-пачатку XVII стагоддзя Мір абносіцца землянымі валамі і ператвараецца ў крэпасць, трапіць у якую было магчыма толькі праз вароты, назвы якіх вызначалі напрамкі асноўных дарог (Замкавая, Віленская, Мінская, Слонімская). У 1579 годзе мястэчка Мір атрымлівае магдэбургскае права (няпоўнае). З 1589 г. Мірскае графства ўваходзіць у склад Нясвіжскай ардынацыі. У першай палове XVII ст. Мір – важны цэнтр рамяства і гандлю, у дакументах згадваюцца 18 рамесных спецыяльнасцяў. У 1620-х гг. горад перажыў мор, у памяць аб яго ахвярах на Рынкавай плошчы пабудавана капліца. У гады вайны Расіі і Рэчы Паспалітай (1654 – 1667) Мір быў часткова спалены, у 1655 г. захоплены рускімі войскамі, затым шведамі. Пасля вайны ён быў адноўлены. . У гады Паўночнай вайны (1700 – 1721) Мір значна пацярпеў. У першай палове XVIII ст. Радзівілы здавалі Мірскае графства ў арэнду.. На пачатку вайны 1812 г. тут адбылася бітва паміж рускім казацкім корпусам генерала Платава і польскай уланскай дывізіяй генерала Ражнецкага, якая рухалася ў авангардзе напалеонаўскіх войскаў. Першай сусветнай вайны Мір знаходзіўся ў прыфрантавой паласе. З лютага да снежня 1918 г. быў акупаваны войскамі кайзераўскай Германіі. З сакавіка 1918 г. быў у складзе абвешчанай Беларускай Народнай Рэспублікі. У 1921-1939 гг. Мір у складзе Польшчы, цэнтр гміны Стаўбцоўскага павета Навагрудскага ваяводства. Пасля паходу Чырвонай Арміі ў Заходнюю Беларусь 17 верасня 1939 г. увайшоў у склад БССР, з 15.01.1940 г. гарадскі пасёлак, цэнтр Мірскага раёна Баранавіцкай вобласці. З 26.06.1941 па 7.07.1944 акупаваны нямецка-фашысцкімі захопнікамі. У Міры і Мірскім раёне загінула больш за 2560 мірных жыхароў. Дзейнічала Мірское камсамольскае падполле. У 1944-1956 гг. Мір з'яўляўся цэнтрам раёна. З 17.12.1956 г. у сладзе Карэліцкага раёна. У 2001 г. Мір атрымаў герб, які ўяўляе сабой іспанскі шчыт, падзелены зубчатымі паясамі; у верхняй частцы ў залатым полі змешчана выява чорнага арла герба Радзівілаў, унізе ў чырвоным полі тры паралельныя балкі, якія звужаюцца да нізу, з герба Іллінічаў. У 2002 г. у Міре праходзіла Рэспубліканскае свята "Дзень беларускага пісьменства". З 2003 г. праводзіцца штогадовы рэгіянальны фестываль мастацтваў "Мірскі замак". У розны час у пасёлку жылі такія знакамітыя асобы, як акцёр Аляксандр Ільінскі, пісьменнік Янка Запруднік, паэт Раман Якубовіч, кіраўнік ешывы і рабін Ісер Залман Мельцэр. Мір з'яўляецца радзімай філосафаў Фларыяна Бохвіца і Саламона Маймона, беларускіх паэтаў Рамана Тармолы–Мірскага і Вольгі Іпатавай, пісьменніка і прэзыдэнта Ізраілю Залмана Шазара. Сусветную вядомасць Міру прынёс гатычна-рэнесансны замак, які ў 2000 г. уключаны ў спіс Сусветнай спадчыны ЮНЕСКА, а таксама знакамітая ешыва-цэнтр вучонасці Усходне-еўрапейскага яўрэйства. Да выдатных мясцін беларускага мястэчка Міра маюць дачыненне: - Мірскі замак; - Царква-пахавальня Святаполк-Мірскіх; - Руіны палаца Святаполк-Мірскіх; - Царква Святой Троіцы; - Касцёл Святога Мікалая; - Мірская Ешыва.