W marcu 1919 roku Mścisław, Szumiacze i Chisławicze — wówczas jeszcze ziemie guberni mohylewskiej Białorusi — złożyły petycję do Józefa Piłsudskiego o przyłączenie do Polski. W 1924 roku te tereny zostały siłą włączone do guberni smoleńskiej RFSRR. Mścisław został zwrócony, pozostałe ziemie już nie. Sto lat pozniej, w 2023 roku, w Warszawie powstało Smolenskie Centrum Republikanskie — ruch, ktory ogłosił prawo Smolenszczyzny do samookreslenia kulturowego i politycznego. Dlaczego czesc mieszkancow regionu wciaz pamiata o swoich białoruskich korzeniach? Skad bierze sie idea niepodległej Republiki Smolenskiej? I jak pamiev historyczna przekształca sie w nowoczesny ruch?