Дзень Перамогі (9 мая) паўстаў як дзяржаўнае свята, прызначанае адзначыць выключную ролю Савецкага Саюза ў перамозе над нацысцкай Германіяй. Само свята перажыло шмат трансфармацый: яно стала цэнтрам гістарычнай памяці для многіх постсавецкіх краін, але ў апошнія гады ўсё больш атаясамліваецца з агрэсіўнай палітыкай Расеі. Дзень Перамогі і ўвесь комплекс памяці пра Вялікую Айчынную вайну выкарыстоўваюцца як сімвалічны рэсурс для апраўдання барацьбы з «украінскімі фашыстамі» і нават з заходнееўрапейскім светам. Калі раней перамога над нацызмам разглядалася як аснова маральнага кансенсусу пасляваеннага ладу — калі дакладна было вядома, дзе зло, а дзе дабро — дык цяпер мы назіраем, як памяць пра вайну выкарыстоўваецца для ўсталявання новых падзелаў і раздзьмування канфліктаў.
Па-свойму выкарыстоўвае гэту памяць пра вайну і ўрад Лукашэнкі, які таксама не саромеецца атаясамляць сваіх апанентаў з калабарантамі і спадчыннікамі нацызму, а тэма "генацыду беларускага народа" стала дамінантнай у публічным дыскурсе.
Да 80-годдзя перамогі над нацысцкай Германіяй Беларускі інстытут публічнай гісторыі ініцыюе дыскусію, у рамках плануецца абмеркаванне пытанняў:
Ці «аджыў» сваё Дзень Перамогі і як нам ставіцца да гэтага свята ва ўмовах палітычнага маніпулявання ім?
Як ацэньваць пашырэнне практыкі знішчэння мемарыялаў савецкага войска ў Цэнтральна-Усходняй Еўропе?
Ці існуе нейкая альтэрнатыва канцэпцыі «генацыду беларускага народа» для адлюстравання жахаў нацысцкай акупацыі на тэрыторыі Беларусі?
Ці можна выключыць Беларусь і Расею з агульнаеўрапейскай памяці пра Другую сусветную вайну?
Удзельнікі: акадэмічны дырэктар і сябры Беларускага інстытута публічнай гісторыі
Аляксей Ластоўскі, кандыдат сацыялагічных навук (Вільня Літва)
Ірына Кашталян, PhD in History (Веймар, Германія)
Уладзімір Лобач, доктар гістарычных навук (Варшава, Польшча)
Павел Церашковіч, кандыдат гістарычных навук (Вільня, Літва)
Мадэратар: Мадэратар: Павел Баркоўскі, філосаф, сябра рады БІПГ, в.а. Прадстаўніка па нацыянальным адраджэнні АПКБ