Народная балада XVI ст. http://staryolsa.com/by/gurt/teksty-noty-bel/rycar-bajda-bel.html Словы і музыка народныя. Словы паводле А. Рыпінскага (Bialorus. Paryz, 1840), музыка – са зборніка БНТ Сацыяльна-бытавыя песні (Мн., 1987). А. Рыпінскі і сучасныя даследчыкі лічаць, што прататыпам рыцара Байды паслужыў гетман ВКЛ Дзмітры Вішнявецкі (Украінська народна поэтична творчість. Київ, 1958. Т.1). Паводле польскай Хронікі Марціна Бельскага XVI ст.) Д. Вішнявецкі вызначыўся ў сярэдзіне XVI ст. удалымі паходамі на туркаў. Пасля ён трапіў у палон і прыняў пакутніцкую смерць – па загаду турэцкага султана быў павешаны за рабро на жалезны гак. Л. Салавей лічыць, што гэтыя падзеі і натхнілі невядомага народнага аўтара на стварэнне балады "Рыцар Байда" (Пазаабрадавая паэзія. Мн., 2002). Вядома некаторая колькасць украінскіх варыянтаў балады, якія захоўваюць падабенства сюжэту з беларускім варыянтамі. Цікава, што і ва ўкраінскім варыянце падзеі на пачатку разгортваюцца ў беларускім "Бярэстачку" (Брэсце). Прывязка да рэальнай гістарычнай асобы дазваляе датаваць баладу XVI ст. 1. Дай у Слуцку на рыночку, Да піў Байда гарэлочку; Цар турэцкі да наяжджае, Байду млодага намаўляе: 2. “Ой ты Байда маладзюсенькі! З цябе ж рыцар да слаўнюсенькі: Будзіш панам ты гаспадарам! Вазьмі маю дачку царэўначку!” 3. “Да твая ж дачка паганачка! Яе ж вера да праклятая!…” Крыкнуў цар тут на сваі служкі, На сваі служкі вярнюсенькі: 4. “Ой! вазьміце ж Байду да й звяжыце, На гак рэбрам перачапіце!” Вісіць Байда, ні дзень ні дзень - ні два, Ні адну ночку - ні гадзіночку!… 5. На дзень трэці праглядае. Свайму цюру прамаўляе: “Ой! ты цюра ты вярнюсенькі, Падай ты лучок тугусенькі!” 6. Трафіў цара пасярод лаба А царыцу у патыліцу; Вота ж табе турэцкаму цару Да за слаўнага рыцара кару! 7. Лучшэ цар табе было галаву Галаву с плеч Байдавых зняці; І па Байдавай рыцара смерці Ды з гармат ды з гармат страляці!