Якуб Колас. "На рэчцы" (З паэмы "Новая зямля"). Літаратура "Беларуская". 5 клас. На памяць. Літаратура - YouTube Тэкст: “Ніхто з дамашніх не згадае, Чым рэчка Костуся зваймае, Якая іх звязала сіла І чым яна так хлопцу міла. Бывала, толькі чуць разднее, Чуць трошкі ў лесе пасвятлее, Глядзіш – на рэчку ён шыбуе І лёд сякеркаю мацуе, То падбяжыць і скаўзанецца, І сам сабе ён засмяецца; То спыніць крок, замрэ, застыне – Такая радасць тут хлапчыне! Лядок закохкае, угнецца І вось-вось зломіцца, здаецца, Але нястрашны і знаёмы Для хлопца гэтыя надломы, Палоскі-стрэлы гаваркія, І моцны скрэпы ледзяныя. Марозік крэпіць, лёд таўшчэе, І рэчка вольная нямее, Да дна вадзіца вымярзае І ходу, бедная, не мае, І цесна там ёй, і няміла Яе халодная магіла; Але дарма: яе жывую сілу Не запраторыш ты ў магілу, Мароз бязжаласны і люты! Хоць ты звязаў і крэпка путы, Скаваў і рэчкі і азёры І ўсё заціснуў пад запоры, Разлёгшысь лёдам і снягамі Над чыстым полем і лугамі, Ды ты жыцця, брат, не здалееш, Як ты ні дурыш, ні шалееш. Глядзі – скрозь ковы ледзяныя Сачацца кропелькі жывыя, Дарогу новую шукаюць І лёд вадою заліваюць. І праўда: рэчачка-крынічка, Хаця і мелка, невялічка, Але такую сілу мае, Што лёд угору падымае І ломіць глызу, як націну. - Гэ, брэшаш ты, мароз, не згіну Я пад карою ледзяною, Пабарукаемся з табою! – Як бы гаворыць смела, гулка Марозу бойкая рачулка….”