Язэп Пушча: "Лісты да сабакі. Ліст другі". Аўдыёкніга з тэкстам. Беларуская літаратура ("Літаратура "Беларуская"). 10 клас. Літаратура - YouTube. Язэп Пуща: "Письма собаке. Письмо второе". Аудиокнига с текстом. Белорусская литература. 10 класс. Язэп Пушча Лісты да сабакі Ліст 2 Успомніў восень я пятнаццатага года, І уваччу змяёй узвіўся чорны шлях. Ніводзін дзень не ведаў ласкавай пагоды, - За навальніцай навальніца смерці йшла. У гэту восень стаў народ наш сіратою, - Ўздыхнулі цяжка хвалі віленскіх вазёр. Ў капліцы дзён жахлівых брат сканаў з сястрою; У слёзна-золкім небе згасла радасць зор. Ніхто з людзей не мог адчуць наш боль трагічны; Была страшная зяб – рыпелі косці дрэў, Карэнні іхніх ног былі ў крыві крынічнай. Выгнання дзень, бы злодзей, краўся па дварэ. І ты стаў бежанцам у гэты дзень закляты, - Пайшоў па шчасце у чужацкую зямлю. Ты выць пачаў пад крыжам і пад хатай І вочы слёзныя закатваць у імглу. Ты позняй восенню ў палёх глухіх брадзяжыў, Знайсці прыстанішча сабе ніяк не мог. Імгліліся жудою хмары сыпкай сажы, А ты пад імі выў і грыз балотны мох. І ты, і гаспадар твой сталі жабракамі; Калі ж вас людзі праганялі з-пад вакна, Тады чало сціскаў ты лапамі-рукамі І церні вырываў з пакутнага вянка. Ішлі гады, міналі дні падзей суровых, Вяртацца сталі ўсе ў асірацелы дом. Змянілі шум даўнейшы свой лясы, дубровы, І поле зарасло бадыльнікам кругом. Ад мяса і крыві набухлі жылы глебы; Ад іх вярнуцца ты не змог, не здолеў больш. Твой гаспадар цябе змяняў на бохан хлеба, Па целе па тваім тады прабегла дрож. Пайшоў ты ад сваіх, галоў на дол схіліўшы, Да бацькі да майго, дзе я цябе й сустрэў. Падумаў ты: у свеце гэтым многа лішніх, І смагла слёзы піў, што падалі са стрэх. Былі ці не былі ў нас родныя натуры, А толькі мы адзін другога сталі разумець. Замоўклі рэвалюцыі вялікай штурмы, Атрэслі клёны ў сінь лістоў ажоўклых медзь. І я пайшоў у горад за нязнанай славай, А ты астаўся там жа пад страхой старой. Ліста мне ад цябе ні разу не прыслалі, Хоць ты й пісаў яго вячэрняю зарой. Туга і боль душу пабілі мне на раны, І я пачаў успамінаць цябе часцей, Пачаў выходзіць на шляхі-дарогі раннем І запрашаць к сабе няведамых гасцей. Ўспамінаў аб табе усё ж нікому не рассеяць; І знаю я, калі вярнуся ў родны дом, Адно спазнаеш ты, спазнаў як Адысея: Прымі ж ты ад мяне гарачы мой паклон. 1927