Напісаны ў 1931 годзе, раман класіка беларускай літаратуры Максіма Гарэцкага «Віленскія камунары» быў надрукаваны толькі ў 1963 годзе. Пасля арышту і расстрэлу па прысудзе «тройкі» НКУС ў 1937 годзе ўсе творы пісьменніка былі забароненыя. І толькі пасля рэабілітацыіі ў 1957 годзе літаратурная спадчына Максіма Гарэцкага паступова пачала адкрывацца шырокаму колу чытачоў. “Віленскія камунары” цікавыя найперш сваёй дакументальнасцю і дакладнасцю адлюстравання жыцця беларусаў падчас гістарычных катаклізмаў пачатку двадцатага стагоддзя. Персанажы пісьменніка палымяна вераць у сваю ідэю і самаахвярна змагаюцца за яе. Выразна паказвае аўтар і нараджэнне беларускага нацыянальнага руху. Чытае Віталь Краўчанка Аўдыякніга запісана дзякуючы ахвяраванням падпісчыкаў праекта audiobooks.by. 00:00:00 І. Сямейныя легенды 00:09:06 ІІ. Вядро віленскага піва 00:17:54 ІІІ. «Зямля і воля!» 00:25:17 IV. Бабуліны авантуры 00:34:16 V. Вясковы свінапас 00:45:12 VI. «Гогелі-Могелі» 00:54:10 VII. «Стой, фальцар! не валісь!» 01:04:18 VIII. Згубленае вока 01:15:05 ІХ. Першае мая 01:22:37 Х. Правакатары 01:34:07 ХІ. «Ну што, сынок, папаўся?» 01:47:36 XII. Лісты 01:55:54 XIII. Паніч рэпетытар 02:05:49 XIV. Касцёл святога якуба 02:15:23 XV. У баніфацыя вяржбіцкага 02:24:31 XVI. Як зацвітаў мой сад 02:34:48 XVII. Сум 02:45:33 І. Вайна 03:00:05 ІІ. Фронт набліжаецца 03:10:50 III. Эвакуацыя 03:22:19 IV. Немцы 03:33:01 V. «Усеначная ў раманаўцы» 03:43:44 VI. Клуб на вароняй 03:55:50 VII. Белавежа 04:09:15 VIII. Гемарой 04:18:35 ІХ. Навіны за год адсутнасці 04:31:32 Х. Напалеон 04:43:46 ХІ. «Пераварот у расіі!» 04:51:36 XII. Гракі 05:00:24 XIII. Канец маці 05:11:12 XIV. Тарыба 05:22:15 І. Таварышы з масквы 05:30:19 ІІ. Гібель яні 05:45:29 ІІІ. Прыезд бацькі 05:56:43 IV. Нямецкі пераварот 06:03:28 V. «Цяпер, брацця, мы з граніту!» 06:11:21 VI. Балбатня 06:24:57 VII. Хадэцкі мітынг 06:30:50 VIIІ. Выбарьі ў савет 06:40:04 ІХ. Адкрыццё савета 06:52:04 Х. «Уся ўлада савету!» 07:00:52 ХI. Арышт 07:08:37 XII. Турэмная азбука 07:17:35 XIII. Мроі на варце 07:27:21 І. Белае і чырвонае 07:35:11 ІІ. «Напярэдадні чагосьці» 07:49:11 ІІІ. Нарада 08:00:04 IV. Напад 08:09:53 V. Абарона 08:19:43 VI. Баковачка 08:29:15 VII. «Бэндзе спевал» 08:39:02 VIII. Расправа 08:45:27 ІХ. Выведка 08:56:34 Х. Вызваленне 09:09:38 ХІ. Дні бягуць