Святы Ян Хрысціцель і метадолаг-хрысціянін Мацкевіч. Паралелі.
Ці свет зменяецца - пытанне дыскусійнае.
Але ж пэўныя феномены, што адрозніваюцца ў часе, ёсць. Наколькі гэта аб’ектыўна, таксама можна спрачацца.
Аднак, напрыклад ў біблейскія часы, Святога Яна Хрысціцеля за заклік да пакаяння пасадзілі ў цямніцу, а пасля яму адсеклі галаву. Зрэшты, такі лёс - мучаніцкая смерць не абмінуў ніводнага з біблейскіх прарокаў. У наш жа час, хрысціяніну і філосафу Уладзіміру Мацкевічу, за той жа заклік да пакаяння далі 5 гадоў ўзмоцненага рэжыму. Прысуд агалосілі акурат 23 чэрвеня - напярэдадні, калі каталіцкі свет адзначае дзень нараджэння святога Яна Хрысціцеля.
Калі хтосьці скажа, але ж асудзілі то філосафа па крымінальных артыкулах за экстрэмісцую дзейнасць, а не за заклік да пакаяння, значыць толькі тое, што не ведае насамрэч гэтага чалавека, як хрысціяніна. Да таго ж напэўна памятаем, што і Хрыста фармальна судзілі па палітычных матывах, а не за прапаведванне Валадарства Божага.
Нагадаю, адна з асноўных ідэй Мацкевіча, гэта тэза "думаць Беларусь".
А думаючы Беларусь, ён яшчэ ў 1995 годзе ў артыкуле "Мы, беларусы, і нашыя грахі" пісаў:
"Перастанем кідаць камяні ў іншых - паглядзім на сябе. Няма такога граху, у якім мы, беларусы, не вінаватыя. Няма таго, хто мог бы нас абвінаваціць, калі мы не зробім гэта самі. Няма граху, які не можа быць дараваны, але прабачэнне ідзе пасля пакаяння."
Гэта і ёсць заклік да пакаяння ад Мацкевіча.
Бо так ён бачыць волю Божую для беларусаў: трактаваць сябе ні як ахвяра лёсу, але брацца за розум і чыніць пакаянне, метаною. Гэта значыць зменяць сваё мысленне.
На пытанне "як зменяць мысленне?" ён адказаў у інтэрв’ю з 2008 г "Не адставаць ад свету, але быць наперадзе". У ім Мацкевіч расказвае пра свой шлях да Госпада, пра сваю веру. Разважае аб тым, як ужываецца ў адным чалавеку і філосаў і хрысціянін. Цытуе словы Апостала Паўлы з Паслання да Рымлянаў і сцвярджае, што ў іх бачыць дадзены наказ метадолагам:
"...не прыстасоўвайцеся да веку гэтага, а пераўтварайцеся абнаўленьнем розуму вашага, каб вам спазнаваць што (ёсьць) воля Божая, добрая, прыемная і дасканалая." (Да Рымлянаў 12 раздзел, 2)
Фармальна Мацкевіча судзілі за абразу Лукашэнка, за арганізаванне беспарадкаў, за стварэнне экстрэмісцкай арганізацыі, але па-сутнасці ён быў асуджаны за сваё мысленне, за сваю веру.
Безумоўна, я, праводзячы паралелі з жыцця і слоў Мацкевіча і святога Яна Хрысціцеля, не кананізую філосафа, хоць ён і за кратамі, і несправядліва асуджаны. Я толькі шукаю выхад з крызісу, ў якім знаходзіцца Беларусь, шукаю таго, чаго шукаў народ дзве тысячы гадоў, ідучы да Яна Прадвесніка. А Ісус скаментаваў гэтыя пошукі так: "На што выйшлі вы ў пустыню глядзець? На трысціну, якую вецер хістае? На што ж вы хадзілі глядзець? На чалавека, апранутага ў мяккія шаты? Тыя, хто багата апранаецца і раскошна жыве, знаходзяцца ў каралеўскіх палацах. На што выйшлі вы глядзець? На прарока? Так, кажу вам, нават больш, чым на прарока. Гэта той, пра каго напісана: Я пасылаю анёла Майго перад Табою, які падрыхтуе Табе дарогу." (Лк 7, 24-27)
Разумею, што як кожны іншы, Мацкевіч мае свае недахопы і слабасці.
Зрэшты, Мацкевіч і сам не прэтэндуе быць выключным, а ва ўзгаданым артыкуле "Мы, беларусы, і нашыя грахі" кажа: "я не займаюся прапаведваннем хрысціянства", бо сваім прапаведваннем хрысціянства не асмельваецца пасягнуць на свабоду сумлення беларускага атэістычнага грамадства.
У гэтым выказваецца найвышэйшая павага філосафа да апанентаў.
Але ж і тут напрошваецца параўнанне да вобразу св.Яна Хрысціцеля, які, пакідаючы свабоду выбара чалавеку, пайшоў на адлюддзе, пустыннае месца над Ярданам і прапаведваў хрост пакаяння толькі тым, хто да яго сам прыходзіў. Пры гэтым народу казаў, што ідзе мацнейшы за яго: "вось за мною ідзе той, каму я не варты развязаць сандалі на нагах" (Дз 13,25)
Можна меркаваць, укладаў у тыя словы такі сэнс, што ўсе цуды, выратаванне, перамены да лепшага жыцця, адбудуцца дзякуючы Ісусу, які надыходзіць.
Мацкевіч таксама не верыць у цуды, якія звальваюцца з неба або здзяйсненне якіх адбываецца дзякуючы магічным рухам адной асобы. Нават, калі такім магічным жэстам ёсць правільнае мысленне аднаго філосафа ў асобе Мацкевіча, то гэтага ўсё ж замала для таго, каб спадзявацца на цуд ва ўсім грамадстве.
Цуд магчымы, перамены магчымыя, але перш павінна быць пакаянне і змена мыслення народу. Над думаючым народам кучка бандзітаў і злодзеяў ніколі не будзе ў стане ўтрымаць уладу даўжэйшы час. Вось тут і адбудзецца цуд. Бо цуд унутры нас. Так як казаў і Хрыстос "Валадарства Божае ёсць унутры вас" (Лк 17,20).
Так вось, свет увесь час той самы. Той, хто, як прарок, па-сапраўднаму заклікае да пакаяння, сядзіць у турме. Той, хто ўвесь час чакае цудаў, так з нічым і пазастанецца. Той жа, хто слухаючы прарока меняе мысленне, непазбежна ўбачыць перамены як у сваім жыцці так і ўсёй краіны.
#мацкевич #нетвойне #беларусы #церковь #католицизм