Крыж - знак,  якому будуць супраціўляцца. (пар. Лк 2,34) Крыж - гэта мяжа паміж дабром і злом. Крыж - сімвал перамогі дабра і сімвал паразы зла. Крыж -  змушае сказаць "non possumus". Сімвалічна, што ў Беларусі барацьба з крыжом і спроба яго знеслаўлення адбываецца на пярэдадні хрысціянскіх святаў.  Так, у 2019г., перад Пасхальнымі святамі, меў месца Курапацкі крыжалом.  А ў 2021 -  на пярэдадні свята ўзвышэння крыжа, якое католікі святкуюць 14 верасня, адбылася прафанацыя святого знака Крыжа, праз публікацыі ў газеце "Мінская праўда" (№ 68 ад 7 верасня 2021 года). Хіба таму, як газета і ёсць часткай самой улады, то і прадстаўнікі ўлады, спрабавалі, маім меркаваннем, няўдольна выбачацца. Міністр замежных спраў Макей перад прадстаўніком Ватыкану арбп Ёзічам. Апарат упаўнаважанага па справах рэлігіі - спадар Румак, перад старшынёй Канферэнцыі Каталіцкіх Біскупаў Беларусі біскупам Буткевічам, ну, а міністэрства інфармацыі нават зрабіла  заўвагу газеце.  Чаму гэта выглядае неўдольна? Таму што тут усе паясненні і выбачэнні ўлады аб стаўленні да Касцёла будуць з’яўляцца пустымі словамі, аж пакуль не будзе заведзена па зместу надрукаваных матэрыялаў праверка аб наяўнасці ў іх складу крымінальнага злачынства.  Чаму неабходна крымінальнае раследванне? Таму што павінен захавацца прынцып справядлівасці і кожны павінен адказаць за свае ўчынкі. Інакш, запэўневанні ўладаў аб канфесійным міры ў Беларусі проста пустаслоўе, бо без справядлівасці міру і супакою няма. Ведаеце, ва ўсёй гэтай бруднай сітуацыі, мне хацелася б звярнуць увагу на салідарнасць усіх сумленных хрысціянаў, якія выступілі ў падтрымку католікаў у Беларусі і  ў абароне паважлівага стаўлення да крыжа. Гэта добра, што крыж стаў для вернікаў мяжой дапушчальнага. Асабліва варта падкрэсліць афіцыйную пазіцыю Рыма-каталіцкага Касцёла ў Беларусі, якая была агучана праз заяўленне ККББ. Вуснамі біскупаў, Касцёл асудзіў публікацыю "Мінскай праўды" і расцаніў яе як распальванне варожасці. Асабіста самаму мне, калі чытаў тое паведамленне, прагадаліся славутыя словы "Non possumus". "Не можам". Якія гістарычна касцёлам выкарыстоўваліся не аднойчы і акурат тады, калі трэба было правесці мяжу паміж дабром і злом. "Не можам" казалі апосталы, калі загадвалі ім замаўчаць і слухаць свецкую ўладу (Дз 4,20). "Не можам" заяўляў у XVI ст. Папа рымскі Кліменс VII, калі кароль Англіі Генрых VIII звярнуўся з просьбай развесціся з Кацярынай Арагонскай. "Не можам" пачуў Напалеон ІІІ ад папы , калі той патрабаваў аддаць правінцыю Раманьё каралю Італіі. "Не можам" сказаў таксама ў 1953 г. блаславёны прымас Польшчы кардынал Стэфан Вышынскі, кіраўнік Касцёла, калі падпісаваў мемарандам да камуністычнай улады, ў якім Касцёл у Польшчы акрэсліў яўна свае пазіцыі ў змаганні са злом, якое неслі камуністы, і не згадзіўся падпарадкавацца ўладам. Сёння, 12.09.2021года,  кардынала Вышынскага беатэфікавалі. Значыць Касцёл прызнаў яго блаславёным. Гэта ступень перад кананізацыяй. Каб зразумець у чым сутнасць яго гераізму, я прыгадаю некалькі фактаў з яго жыцця.  У дзяцінстве ён пад-час сваркі з роднай сястрой спаліў яе ляльку, таксама меў клопаты з паводзінамі ў школе, бо любіў цягаць дзяўчат за варкочы. Пад-час вайны, будучы ўжо святаром, дакараў сябе, за тое, што хаваўся ад нацыстаў тады, як большасць яго сэмінарыйных аднакурснікаў загінулі ў канцэнтрацыйных лагерах. Разам з тым, у 1944г. уступіў у шэрагі Арміі Краёвай і прымаў удзел у Варшаўскім паўстанні. Будучы ўжо прымасам Польшчы, 3 гады адседзеў у зняволенні, але так і не пайшоў на супрацоўніцтва з камунтстамі, хоць яго і здраджвалі найбліжэйшыя супрацоўнікі. Са сказанага вынікае, што гэта быў звычайны жывы чалавек. Некаторыя таксама крытыкуюць яго за некарэктны падыход да Беларусі і, ведаеце, напэўна меў свае памылкі. Аднак меў і духоўны незломны стрыжань. У выніку стаў сумленнем усёй Польшчы, бо не пайшоў на кампраміс са злом!  Яго словы "з д’яблам немагчыма дагаварвацца, але з людзьмі можна", добра адлюстроўваюць хрысціянскую пазіцыю. Ад самага  пачатку ставіўся варожа да камунізма. У 30-я гады шмат пісаў пра небяспеку камунізма і бальшавізма. У 1936 г. напісаў артыкул, у якім гэтую барацьбу прадставіў, як апошнюю бітву паміж дабром і злом, любоўю і ненавісцю. Змагаўся з камуністычнай ідэалогіяй, але маліўся за тых самых камуністаў. Нават цэлебраваў Імшу за першага сакратра партыі, які трымаў яго ў вязніцы. Адрозніваў чалавека і яго ўчынкі. За чалавека маліўся, са злом змагаўся. Сёння я малюся праз заступніцтва блаславёнага кардынала Вышынскага за нашу краіну. Каб уся Беларусь у адзін голас магла сказаць: не можам жыць без сумлення, без законаў; не можам згаджацца з прафанацыяй крыжа; не можам талераваць перманэнтнае ламанне правоў чалавека, як і моўчкі назіраць за людзкім катаваннем, што адбываецца сёння за кратамі, бо кожны чалавек ёсць вобраз Божы. Чалавек, як крыж - знак Хрыста. А таму не можам, больш нічога не рабіць, калі ў Беларусі ёсць ужо амаль 50 тысяч незаконна пацярпелых ахвяраў рэжыму.