20 студзеня 2022 ў пяці краінах Еўропы у Літве, Польшчы, Чэхіі, Італіі а таксама ў Беларусі, у розных касцёлах узгадалі імя Францішка Скарына і ўзносілі малітвы за Беларусь. Такая ўвага да Скарыны прыўрочана да падзеі з юбілейнай датай, а менавіта, мы адзначаем пяцісотгоддзе з дня надрукавання ў Вільні "Малой падарожнай кніжкі". У свой час, з дзесятак гадоў таму, калі  ў Расонах завяршалася праца над унутраным убранствам храма і на яго сценах дзякуючы мастаку Уладзіміру Кандрусевічу паўставалі фрэскі, а адна з іх была з выявай Францішка Скарыны, я думаў, што ў Беларусі недастаткова надзяляецца ўвагі гэтаму вялікаму чалавеку. Калі яшчэ нейкім чынам памяць пра яго захоўваецца ў грамадстве праз узнесеныя помнікі ды назвы ці то вуліц, то ў рымска-каталіцкім касцёле ў Беларусі пра Скарыну незаслужана узгадваюць зусім мала. І гэта пра чалавека, які першым у Беларусі пераклаў і надрукаваў Біблію і, дарэчы, таксама першы малітоўнік, якім ёсць "Малая падарожная кніжка". А ведаеце, ёсць меркаванне, між іншым, што Францішак Скарына мог быць нават каталіцкім святаром. На жаль, яго біяграфія яшчэ мае шмат праплешын, а вось помнік, пастаўлены Скарыне ў Лідзе, ускосна на тое намікае. Бо скульптар Валер’ян Янушкевіч апрануў першадрукара ў адзенне ідэнтычнае з літургічным адзеннем святара. І на Скарыне мы яўна бачым арнат.  Я не з’яўляюся скарыназнаўцам і не распавяду вам таго, што, напрыклад, магла б распавесці бібліістка Ірына Дубянецкая, мастацтвазнаўца Сяргей Харэўскі ці мовазнаўца і гісторык Алесь Жлутка, які працаваў з Ватыканскімі архівамі, адсланяючы тайны біяграфіі палачаніна, але, як святар і хрысціянін, звярну ўвагу на адну  вельмі істотную рэч. Асабліва гэты феномен варты ўвагі для ўсіх, хто задае пытанне аб еднасці хрысціянаў.  Так вось, унікальнасць рэлігійнасці Францішка Скарыны ёсць у тым, што яго розныя канфесіі ахвотна прызнаюць за свайго. Некаторыя кажуць пра яго пратэстанцкі дух - ну нездарма ж ён меў знаёмства з Лютэрам. Праваслаўныя падкрэсліваюць у царкоўным каляндары ў пасхальнай містэрыі яго вернасць грэцкай традыцыі. Пра католікаў і казаць не буду, бо хрышчаны быў у касцёле каталіцкім імем Францішкам і навучаўся ў каталіцкіх вучэльнях у Полацку, Кракаве і Падуі.  Разам з тым, калі розныя канфесіі і называюць яго сваім, то ён заўсёды пазаставаўся Хрыстовым. Творчасць Скарыны пераконвае нас у тым, што у яго няма падзелаў канфесійных. Ён апярэджваў не толькі сваіх сучаснікаў шмат у якіх навуковых галінах, будучы і лекарам, і батанікам, і прарыўным кнігадрукаром, але апярэдзіў і тагачасную багаслоўскую думку, бо сваёй працай  развіваў кожную з хрысціянскіх традыцый і, тым самым, захоўваў вернасць Божаму Слову. Калі і няма ўпэўненасці, што ён быў святаром, то ёсць упэўненасць, што ён быў самым прарыўным прапаведнікам. Сучасныя блогеры са сваімі твітамі і постамі і побач не стаялі з яго друкарнямі! Скарына ўкладаў малітвы і друкаваў малітоўнік "Малую падарожную кнігу" з мэтай пра паспалітых людзей, каб яны былі бліжэй Бога.  Канешне, яго жыццё вартае паўстаня прысвечаных яму раманаў і серыялаў, з яркімі сюжэтамі вандравання па ўсёй Еўропе, службай пры каралеўскіх палацах як, напрыклад, у Капенгагене.  Таксама Скарына, як кожны паслухмяназаконны беларус сёння, без віны сядзеў у Познаньскай турме.  Яго кніжкамі адны захапляліся, а ў Маскве, напрыклад, бязлітасна аддавалі на спаленне. Але за ўсім гэтым яркім жыццём нельга не заўважыць духоўнай глыбіні і яго асабістых зносінаў з Богам. "Найдаражэйшыя скарбы – чалавечыя словы, натхнёныя Богам і высланыя да Бога" - гэта адна з славутых цытат Скарыны. І гэтыя словы гучаць як сваеасблівае вызнанне веры. Скарына кажа, што для яго ёсць скарбам слова натхнёнае Богам, значыць Біблія і слова скіраванае да Бога, значыць і малітва. Гэта яго скарб. А вядома, як казаў Хрыстос, "дзе скарб твой, там і сэрца тваё" (Мц 6,21). І можа не ведаем з дакладнасцю дзе Скарына пахаваны, але з упэўненасцю можам казаць, што сэрца яго знайшло спакой у Богу.