Святая Тройца - гэта не трыадзіная святая Русь.
Ва ўрачыстасць святой Тройцы, якую ў гэтым годзе мы, каталікі, пратэстанты і праваслаўныя, святкуем разам, бо дата зменная і залежыць ад святкавання Пасхі: каталікі і большасць пратэстантаў святкуюць ў наступную нядзелю пасля дня Спаслання Святога Духа, а хрысціяне ўсходняга абраду ў дзень Пяцідзесятніцы; схіляем свае галовы перад тайнай вялікага Бога.
Святую Тройцу немагчыма патлумачыць розумам і шляхам лагічных разважанняў. Чым больш пра Яе пазнаём, тым больш з’яўляецца пытанняў. Зразумець Святую Тройцу немагчыма, але ў Яе можна паверыць.
Мы верай прымаем, што Бог ёсць адзін, але ў трох асобах. Натура адна, але асобы, іпастасі тры.
Сама догма веры была канчаткова сфармуляваная на Канстантынопальскім саборы ў 381 г., але яшчэ раней, у 325 г. на саборы Нікейскім, была абвешчана догма пра адзінасутнасць Божых асобаў: Бога Айца і Божага Сына.
Безумоўна, не было б ні якіх дагматаў пра Тройцу, каб не было самім Богам адкрыта гэтай тайны веры ў Бібліі. Святое Пісанне не ўжывае тэрміну "тройца", аднак гэта не значыць, што не кажа аб Ёй. І Стары і Новы Запавет гавораць пра тры розныя Божыя асобы.
Так, у Евангеллі паводле святога Яна, сам Ісус кажа пра Святога Духа як Духа Праўды. Словы Божага Сына ў дачыненні да Святога Духа гучаць так: "ад Майго возьме і абвесціць вам". У сваю чаргу ж усё што мае сам Бог Айцец, гэта Ісусава. Ізноў жа гэта таксама тлумачэнне самога Ісуса. (Пар. Ян 16, 12-15).
У першыя стагоддзі хрысціянства ўзнікла немала рознагалоссяў ў тлумачэнні Святой Тройцы. Вядомыя ерасі: арыянізму, (Айцец і Сын не роўныя асобы, а Дух не асоба), модалізму (Бог толькі адна асоба, але мае тры ролі) і адопцыянізму (Божы Сын не існаваў да нараджэння).
Побач з гэтымі памылкамі могуць узнікаць недакладнасці і ў сучаснікаў у тлумачэнні непадзельнай Тройцы.
Разгледзім адзін з прыкладаў. Ён як бы на першы погляд безкрыўдны але вядзе да катастрофы.
"Як нельга падзяліць Найсвяцейшую Тройцу: Айца і Сына і Святога Духа — гэта Адзін Бог, так нельга падзяліць Расію, Украіну і Беларусь. Гэта разам Святая Русь. Ведайце, памятайце і не забывайце", — павучаў прападобны Лаўрэнці Чарнігаўскі. (1868 - 1950).
Можна сказаць, што на гэтай тэзе, між іншым, будуецца ідэалогія рускага міру.
А самыя словы любяць цытаваць некаторыя сучаснікі праваслаўнай царквы. Напрыклад Мітрапаліт Веніямін ўзгадваў іх у жніўні 2020г., тлумачачы непатрэбнасць незалежнай Царквы ў Беларусі.
Ускосна да гэтых словаў навязваюць і іншыя "багасловы" тады, калі гучаць такія заяўленні, як, напрыклад, з вуснаў Патрыярха Кірыла пад-час апошняга візіта ў Беларусь. Між іншым зазначаў ён, што месца нашай краіны на Ўсходзе, а пад рускімі мае на ўвазе і беларусаў, і ўкраінцаў. «Калі я кажу «рускі», дык маю на ўвазе і беларусаў, украінцаў, усіх тых, хто выйшаў з Кіеўскай купелі Хрышчэння».
Канешне, пасля такіх словаў не пазастаецца ўжо месца для беларусаў католікаў і пратэстантаў, а нават для самабытных нацыянальных культур нашых народаў. Нічога дзіўнага, што пасля, тымі ж вуснамі, бласлаўляецца вайна супраць тых, хто гаворыць не на рускай мове.
Насамрэч, як бы не былі блізкія геаграфічна або культурна, мы ўсходнія славяне, неаднолькавыя, а ў сваім падабенстве не ўнікальныя. У свеце існуе больш дзесятка розных славянскіх народаў, якія ў большай або меншай меры адзін да аднаго падобныя і зусім не абавязкова, што гэтыя падабенствы маюць месца выключна ў групах усходніх, заходніх або паўднёвых - падабенствы з розных групаў таксама існуюць.
Апроч таго кожны народ мае сваю волю, мае свой шлях. І яны могуць быць нават супрацьлеглымі. Ніводзін народ або яго прадстаўнік не мае права заяўляць ад імя іншага народу пра ягонае геапалітычнае самавызначэнне.
У сваю чаргу, асобы Тройцы розныя і воля ў кожнай з тых асобаў свая, але ж тыя волі ніколі не супярэчаць паміж сабою. Тройца не вядзе ўнутраных спрэчак. Чаго абсалютна нельга сказаць пра народы.
У выніку, калі гучаць такія тэзы пра трыадзінства народаў, то ў мяне адразу ўзнікае пытанне: ці аўтар не верыць у Тройцу, ці не ведае нічога з гісторыі нашых народаў? І сапраўды, гэта пытанне, чаго тут больш шавінізму ці багаслоўскай ерасі.
Ва ўсялякім выпадку, ў Тройцы ўсё абапіраецца на любві. Розныя асобы жывуць адной любоўю. Мы, людзі, незалежна славяне ці не, можам сябе любіць, негледзячы на нашыя падабенствы і адрозніванні.
Напрыканцы, нагадаю, што калі чуем выказванні іерархаў, якія ў выніку вядуць да агрэсіўнай вайны і знішчэння да сябе падобных але неаднолькавых за іх адрозневанні, лепш быць далёка такіх прапаведнікаў.
Апостал Павел павучаў: "Сцеражы́цеся тых, што разлады і спакусы учыняюць, насуперак вучэнню, якое вы спазналі, і ўхіляйцеся ад іх… " (Рым 16,17).
#русь #нетвойне #РПЦ #беларусьсегодня #тройца #церковь #христиане