Беларус, ты хрысціянінам можаш і не быць, а вось чалавекам быць абавязаны.  Што значыць быць чалавекам - тэма насамрэч дыскусійная. Усё залежыць ад самаго чалавека і ад таго, як ён уяўляе сваю чалавечнасць. Аднак, ёсць і ўніверсальныя прынцыпы,  якія ўсім нам аднолькава блізкія. Яны не залежаць ад нашых рэлігійных перакананняў ды палітычных поглядаў.  Адным з іх ёсць залатое этычнае правіла, яно агучвалася бадай ва ўсе часы і ці не ў кожнай культуры - вуснамі цара ўставадаўцы Хаммурапі ў Вавілоне, гісторыкам Герадотам у Грэцыі, філосафамі, ў той жа Грэцыі, Ісакратам вучнем Сакрата, а ў Рыме Сенекай. Безумоўна, у Бібліі таксама гэтая думка гучыць не раз. Так, у Старым Запавеце праведнік Тобі кажа: "Што ненавісна табе самому, таго не рабі нікому." (Тобі 4,16). А Хрыстос у Евангеллі паўтарае гэтую думку і ў Евангеліста Лукі яна гучыць так: "як вы хочаце, каб рабілі вам людзі, так і вы ім рабіце" (Лк 6, 31) Як бы змяніўся наш свет ды мы сталі бліжэй перамогі дабра над злом, каб усе раптам пачалі трымацца гэтага правіла. Бо ў той самы час адразу зніклі б не абгрунтаваныя абразы адно аднаго.  Прастора сацыяльных сетак у інтэрнэце, што часам выконвае ролю памыйніцы, дзе ці не кожны лічыць сваім святым абавязкам выліць як мага больш бруду на іншага, пераўтварылася б у матывацыйную пляцоўку і крыніцу  падтрымкі сяброў-аднадумцаў.  Аднак, пра такое нам, беларусам, пакуль можна толькі марыць; бо пакуль, на жаль, вельмі часта можна назіраць, як, змагаючыся за годнае жыццё, некаторыя дазваляюць сабе знізыходзіць зусім да не годных паводзінаў у зносінах паміж сабой.  Я, канешне, не прэтэндую выканаць ролю выхавацеля для тых, хто ў барацьбе за лепшую будучыню для ўсіх беларусаў, паставіў сабе мэту супрацьставіцца дзейнасці не тых, хто, напрыклад сёння падтрымлівае агрэсіўную дзейнасць Расіі ва Ўкраіне, або нонстоп рэпрэсуе беларускае грамадства, катуе і здзекваецца над людзьмі за кратамі, але за мэту мае  знішчаць сваіх суайчыннікаў, як канкурэнтаў, праз сістэматычнае іх ачарненне.  Колькі разоў не размаўляў з такімі людзьмі, увесь час чую адзін адказ: бо яны калісьці сказалі так і так, а таму так ім і трэба. Контрааргументы пра кантэкст прамоўленых словаў і тое, што сёння гучаць словы зусім іншыя з іх вуснаў, канешне ніхто не хоча чуць. Госпад, будучы педагогам вышэйшага ўзроўню, бо справіўся і дабіўся свайго нават ў выхаванні народу ізраільскага, які быў народам з "цвёрдым каркам", праз прарока Ісаю казаў: "Не ўспамінайце былога і не разважайце пра мінулае." (Іс 43,18) Мінулае - грэшнае і балючае. У мінулым была смерць ворагаў, егіпецкіх калясніц у чырвоным моры.  Госпад прапануе засяродзіцца не на мінулым, але на новым. На тым новым, што стварае Ён сам. Каб мець вынік, трэба ўзгадваць не тое, што было раней ды смакаваць чужыя памылкі, але самому быць гатовым тварыць новае і ісці далей, так, як Госпад кажа: "Вось Я ўчыню новае… Я зраблю шлях" (Іс 43,19) Чалавек ахвотна слухае пра злачынствы і грахі іншага, бо нібыта ў гэтым бачыць атрыманне мандату на ўласнае здзяйсненне зла. Чалавек ахвотна бярэ таксама камень, каб кінуць яго ў таго, хто спатыкнуўся. Але ж, ці рэалізаванне такіх нашых нядобрых памкненняў штосьці ў выніку дае нам добрага? Безумоўна, не.  На жаль, праз ачарненне іншых і безупынныя абвінавачванні, тады, калі самі нічога не робім, мы нічога не асягаем. Ва ўсе бакі і ў адрас кожнага крычаць "ганьба" - гэта сапраўды пустое і шлях у нікуды. Гэтым мы самыя знеслаўляемся.  Так вось, быць чалавекам у сённяшні час у Беларусі гэта, між іншым, менш крытыкаваць таго, хто прыкладае старанні  змяніць свет да лепшага, але спытацца сябе, што я зрабіў, каб у нашае жыццё вярнуўся мір, спынілася агрэсія ды знікла беззаконне.  Як чалавекам быць кожны з нас абавязаны, то і адказаць на гэтае пытанне таксама абавязаны. Хрысціяніну, у гэтай сітуацыі ізноў лягчэй. Нам дастаткова прызнаць, як Апостал Павел: Хрыстос - мэта, а ўсё астатняе смецце. (пар. Флп 3, 8-9). І "паводле мэты імкнуцца да высокага паклікання Божага". (Флп 3, 14) А таму, хто бачыць перад сабой такую мэту і да яе ідзе, ніколі нават і ў галаву не прыйдзе па дарозе кідаць камень у таго, хто ідзе побач. Ці можа хтосьці сярод вас ёсць без граху, шаноўныя беларусы? #беларусы #покаяние #нетвойне #невайне @belsat_news