Дадаць канал

40. Чыё жыццё чалавек пражывае

  • 14.10.2023
  • 43 прагляды
  • 👍 2
  • 💬 0
Зап. А. Боганева і Т. Варфаламеева ў 2002 г. ад Яніны Лазовіч 1934 г. н., катал., в. Альхоўка, Астравецкі р-н Расшыфроўка: Апостраф пасля г азначае ўзрыўны гук, не характэрны для беларускай мовы. Эта мы ўсё хочам жыць, але надто цяжка жыць старым людзям. А чалавек — ён на то праг’ны, каб усё даўжэй, даўжэй жыць… Некалі Бог сабраў усіх на сьвеце: і жывёлаў, і людзей і сказаў: – Буду раздзяляць гады, каму сколька жыць. Ну, чалавек самы першы стаў уперад, каб палучыць свае гады. Ён сказаў: – Табе, чалавеча, дваццаць гадоў пражыць. Ён надто сасмуціўся, што дваццаць гадоў пражыць. Але ж з Богам спорыць неможна, ён завярнуўся і пашоў. І стаяў у старонцы і надто бедаваў, што мала даў Бог жыцця — дваццаць гадоў чалавеку. Падходзіць за чалавекам конь. Ён кажа: – Табе трыццаць гадоў, бо ты надто патрэбны людзям. Табе трэба рабіць і людзя́м памагаць, табе трыццаць гадоў. А конь разумнейшы быў за чалавека, ён узмаліўся і кажа: – О Божа! Дзе ж мне трыццаць гадоў! Божа, ськінь мне пятнасьця гадоў, мне пятнасьця хваця. Пад хамутом я не выдзержу трыццаць гадоў. Ну, Бог палядзеў, кажа: – Добра, няхай табе будзе пятнасьця гадоў. А чалавек тады асьмеліўся, падходзя і кажа: – Божа, а дабаў ты мне гэтыя гады, пятнасьця гадоў. Ну, Бог кажэць: – Бяры гэтыя гады. Забраў чалавек коньскія гады. Падходзіць карова. Бог кажэ: – Ты карміцелька людзей. Цябе даіць, ты людзей (будзеш) карміць малаком. Табе тожа трыццаць гадоў. – Божа, не выдзержу, каб міне за сіські даілі, трыццаць гадоў ні выдзержу. Ськінь пятнасьця гадоў, малю цябе. Кажа Бог: – Добра. Няхай табе будзе пятнасьця. А чалавек падходзя, кажэць: – Божа, дабаў мне гэтыя гады, нашто будуць марнавацца! – Ну бяры ты гэтыя гады. Падходзя за каровай сабака. Сабаку кажа: – Табе дваццаць гадоў жыць. Ён кажэць: – Божа, пажалей мяне! Я на дажджы, на дварэ, на ланцугу! Не выдзержу столька гадоў! – Ну а сколька? – Дай дзесяць. – Ну бяры дзесяць. Падходзя чалавек, кажа: – Дай мне яшчэ і гэтыя гады! – Ну бяры. Прыходзіць за сабакам кот. – Ну, табе дваццаць гадоў. Ён гаворыць: – Ну, мая жызьнь-то не сабачая, я ў хаце, у цяпле, ўсё, Ну ўсё раўно не хачу столька многа жыць. Я дзесяць гадоў тожа, як сабаку. – Добра, бяры дзесяць. А чалавек падходзя: – Божа, дабаў мне яшчэ і гэтыя гады, нашто яны будуць аставацца... – Бяры. Ну во дваццаць гадоў чалавек жыве у раскошы, ніякай бяды, ніякай заботы, нічога. Посьле дваццаці гадоў, ужо ён зараз узяў гэтыя конскія гады, жэніцца, трэба хамут на плечы і цягнуць, бо трэба ўжо жыць. Ужэ ж німа свабоднай жыця. Тады ажаніўся, зараз пашлі дзеці, унукі — узяў кароўскія гады, вот яго і дояць, як карову. Цягаюць хто сабе. І той дай, і той дай, і той дай. Ну ўсё, пражыў кароўскія гады. Як узяў сабачыя гады — ужо стары чалавек. Як сабаку на ланцугу, во як і міне, да дзяцей увязалі да ўнукаў. Нікуда ат хаты, сядзі кала ўнукаў і глядзі іх, ніку́ды не адойдзесся — ужо сабачая жызь. А як прышлося ўжо каціныя гады, ужо стары, восімісят гадоў было яму, так што ж, калі да ужо ён нікуды негожы, і рабіць негожы, калі і як ката тога і палашчаць, і слова ласкавае скажуць, і ўсё, а калі… і пад задніцу пінка дадуць, як о то́му кату. Бо ужо… Пашоў тады чалавек да Бога, кажа: – Божа, забяры міне на той сьвет! Так надаела жыць ужо! – А чаму… а дзе ж ты, — кажа, — быў раней? Ты праг’нуў, хацеў, набраў, ну і гадуйся, як можаш.

Іншыя відэа з гэтай праграмы