Дадаць канал

72. Пра лятучых змеяў

  • 17.10.2023
  • 14 праглядаў
  • 👍 0
  • 💬 0
Зап. А. Боганева ў 2008 г. ад Аляксандры Васільеўны Адзесенкавай, (1918 - 2010), прав., ад. не мае, нар. у в. Стары Шклоў, Шклоўскі р-н, Магілёўская вобл., жыла ў Мінску з 1940 г. Расшыфроўка: Бывала, ўвечары выйду катацца на саначках… Патаму што ўсе дзеці катаюца… Во цяпер… А я ж босенькая і голенькая. Дак я саначкі вазьму, тады разоў нескалькі з’еду… Дак во што мая Ніна замужам, дак у яго дзеда ляцеў зьмей. Ішчо к адным ляцеў і к другім. У трі двары ляцелі зьмеі. Нагда ляціць сіні-сіні, таршмака спускаецца, а нагда ляціць красны… Цяпер Вам ішчо што раскажу. Жылі па Навінскам перавулку. Па Крапоткінай вуліцы была арцель, шылі красівые бісаножкі. Ну там мая сястра работала. А я работала на фабрыцы. І вот эта сестра мала палучаець. Давай вазьмуся я начным сторажам. Ну, стала старажаваць яна. Я прыхаджу з работы, а яна гаворыць мне: — Знаеш, сення касірша палучыла грошы і, — гаворыць, — не будзець раздаваць, гэтыя грошы будуць начаваць. Хадзі, — гавора, — ты, — гаворыць, — памагі мне сёння ноч пераначаваць. Я баюся з грашамі. Ну, я тапор узела́, узела тапор, а тапор астрюшчы, войстры такой, блішчастый — дровы калоць. Ну і пашла. То яна на дварэ ў канторы, а я, і дзе грошы, на стале ўзяла і легла. Ляжу я на стале, ужэ как пад двенаццаць часоў. Пол ваш-ваш-ваш-ваш — ва́жаецца пол. Я думаю: Божа мой, хто такі цяжолы ідзець, што пол важыцца? Я ўзела падхвацілася і села, тапор у рукі. Ажно зьмей! І ўжо бярець эты яшчык, ужо падняў эты яшчык. Там яшчык такі цяжолы! І ён падняў яго! А я тады яго па матушке і з тапаром за ім. І ён эты бах яшчык — і кінуў. Дак вот я расказавала аднаму суседу-старуку, дак ён казаў: — Еслі б не было б ў цібе тапара, ён ба б цябе задушыў. А як у цябе быў тапор, дак ты тапаром адбаранілася. І яшчо па-мацярынскі ругнулася. Ён гэтага ня любіць — зьмей. Дак лахматы, страшны такі, вісокі — пад паталок! Такой. Зьмея дзяржа́ць чарадзеі. І ён тады нана́шуець багацтва, забіраіць: у клеця́х, на така́х, хлеб бярэць… І дзе грошы людзі паложуць, ён заіць — грошы бярэць. І нясець тады ёй. Тому ў дом, куды ён лётаець. І тады ўжо яна яму становіць ужо есьці, яны становяць яму, яешню пякуць, віно становюць. А ў нас паехалі яны у Дабрэйку на вясельле, кінулі матку, сьвякрову і з дзяцьмі. А хлопцы ета дагле́дзелі ўсё — ну ён прынёс эта ўсё — а яны да гэтага узя́лі яешню паелі, а ў гэтыя бутылкі папанасцалі. Ну вот. Эта яны ўжо толькі прызналісь… Чэраз некаторы год. Прахадзімцы. І вот ён прыйшоў, ужо багатства высыпаў — а тут есьці няма нічаго! Тут яешню насралі, у етага насцалі, і ён узяў і запаліў ей. Эту Арынку. Яна згарела да карня. Яна выскачыла і дзяцей выніцна. А так усё-усё згарела. Ну тады ўжо людзі пачулі, што ўжо гаріць яна, дак там сарай быў далёка ад хаты, дак выпусьцілі там скот. Дак скот астаўся. Так у хаце ўсё-ўсё пагарела. Ўсё пагаріць. [А змей ім насіў багацтва?] Насіў багацтва ім. [Так яны што, чарадзеі былі?] Чарадзейка. [Гэта Арінка та?] Чарадзейка была. Знала, зна́харка. От так. [А яшчэ нам казалі, што вот гэтага змея яны, гэтыя чарадзеі, вырашчывают?] Дзяржаць трі гады пітуха. Тады пітух ім нясець яйцо. Куріныя яйцы белые, а яго яйцо бальшое і паласатые. Тады гэты чарадзей бярець і носіць яго цэлы год пад па́хай. Пад пахай носіць яго і выводжуець зьмея. [І корміт яго как-та асоба?] І корміт тады ўжо яго. [А чем корміт?] Я ж Вам гавару, што ён любіць віно і яечню. Ну і хлеб еў, усё ён, што яны.

Іншыя відэа з гэтай праграмы