Навагрудак - горад з багатай гісторыяй, упершыню згадваецца ў сувязі з паходам Яраслава Мудрага на Літву ў Х ст. Цэнтр развітога гандлю і рамёстваў, Навагрудак увайшоў у нашу гісторыю як першая сталіца Вялікага Княства Літоўскага. Горад адыграў вялікую ролю ў айчыннай гісторыі, бо менавіта тут зарадзілася беларуская дзяржаўнасць. У XIII ст. горад стаў яшчэ і адным з найбуйнейшых цэнтраў летапісання. У створаным тут Лаўрышаўскім манастыры з’явілася рукапіснае «Лаўрышаўскае Евангелле». Высокай была і кніжная культура: далёка за межамі Навагрудчыны былі вядомыя кніжная прадукцыя Любчанскай друкарні і бібліятэка шляхетнага роду Храптовічаў у Шчорсах. Даследчыкі творчасці Адама Міцкевіча кажуць, што ў згаданай бібліятэцы паэт збіраў матэрыял да паэмы «Конрад Валенрод». З Навагрудчынай звязаны імёны і іншых выбітных дзеячаў культуры: Вінцэнта Каратынскага, першага беларускага мемуарыста Фёдара Еўлашоўскага, першага беларускага фалькларыста Саламона Рысінскага, мастака Язэпа Драздовіча, фатографа Яна Булгака.