Падтрымлівайце нас праз Patreon: https://www.patreon.com/bortnictva Support us via Patreon: https://www.patreon.com/bortnictva Грамнічная свечка. Адкуль з'яўляецца і як вырабляецца традыцыйная грамнічная свечка. Свечка робленая дзедаўскім спосабам у сучасным свеце ад модную музыку. Усё пачынаецца не з воска - а з адказнай працы бортніка ўвосень ці вясной - глядзець пчол увосень ці лекаваць вясной. Менавіта ў гэты час бортніку дастае працы з пчоламі - бо прыходзіцца іх даглядаць, чысціць калоды. І вельмі часта бортнік кажа: "работы многа - а мэду няма". З гэтага і пачынаецца першая сустрэча з воскам на свечку - бортнік збірае сушы, пры тым ня мае права выкінуць хоць крупінку. Сабраўшы мех ці два, а то і тры - прыходзіць час тапіць воск і выціскаць яго дзедавымі клешчамі. Ужо пасля чысткі ў бортніка з'яўляюцца кружкі воска, якія потым ідуць на выраб свечак. Прыходзіць зіма і можна пасля Калядаў рабіць (сукаць свечкі). Перад гэтым неабходна падрыхтавацца: ніткі навашчыць, воск разламіць, падрыхтаваць ваду і вагонь. Пасля ўсяго гэтага сумяшчаюцца як у танцы ўсе стыхіі: вада, вагонь, воск, чалавечая культура і думкі, сакральны кантэкст, добры час і добры думкі. Пасля пэўнага часу разагрэву воск становіцца падобны на цеста ці гліну - і бортнік на кароткі час становіцца ці то ганчаром, ці то пекарам. Калі воск у рыках пачынае рухацца, цягнуцца і разварочвацца - можна пачынаць сукаць. Гэта ня цяжка і кожны можа паспрабаваць (але раней да абраду і дзеі дапускаліся толькі мужчыны). Кожны захоўвае свае сакрэты - хаця яны нараджаюцца гадамі, калі бортнік з года ў год сукае свечкі і назірае за іх нараджэннем. І праз некалькі год ужо годымі рукамі і на ўласныя вочы вызнае, якая будзе свечка, што ня так робіцца. Зрабіўшы "блінец" усярэдзіну закладаецца навошчаная нітка і воск скручваецца, а нітка нібыта вось, вакол якой усё круціцца. Пасля гэтага голымі рыкамі адбываецца качанне/суканне свечкі. Пакуль воск цёплы яшчэ магчыма выправіць і параўняць форму і дасягнуць дасканаласці. Усё свечка зсукана, каб свяціць і грэць на ўвесь гэты і той свет! Слава Пчолам! Гонар бортнікам! Аўтар: Іван Восіпаў (Братэрства босых бортінкаў) Выкарыстаны ўласные здымкі і матэрыялы экспедыцый да бортнікаў Беларусі (2017-2020). Музыка: JAEGER & Meric - After Dawn (https://www.youtube.com/watch?v=CjJ9DiRbpvw)