Трасцы - ліхаманкі - гэта ўсе тыя хваробы і недамаганні, хто можна падхапіць у халодную пару года. Калі дактароў яшчэ не было, то "дыягназы" ставілі проста: трасе - то трасца, гарыць агнём ад тэмпературы - то агнея, увесь час мерзнеш - гэта лядзея.
Так, па трасцах-хваробах, называлі і 13 абярэжных лялек-ліхаманак: Агнея, Трасца, Лядзея, Гняцея, Грудніца, Глухея, Ламея, Пухнея, Жаўцея, Круцея, Глядея, Нявея і самая старэйшая і страшная трасца - Кумоха.
Лялькі трасцы-ліхаманкі рабілі, як падманкі. Каб хваробы захапілі іх, а не чалавека. Таму гэтыя лялькі меліся быць прыгожымі, прывабнымі для духаў хваробы.
Лялькі трасцы-ліхаманкі недаўгавечныя. Як сканчалася зіма з яе хваробамі, лялек спальвалі ў печы ці на вогнішчы.