Дадаць канал

Міхась Булавацкі: "Матэматыка як частка культуры"

  • 24.02.2014
  • 256 праглядаў
  • 👍 4
  • 💬 1
Матэматыку называюць самай дакладнай і самай строгай навукай — "царыцай навук". Гэта грунтуецца на двух фактарах: 1) з аднаго боку, для матэматычных паняткаў уласціва адназначнасць (недвухсэнсоўнасць), 2) а з другога — даказанасць кожнага новага сцвярджэння мусіць абапірацца на праўдзівасці і даказанасці папарэдніх. Але з гэтага вынікае пэўная праблема, бо ў такога ланцужка "сцвярджэнняў, зыходзячых з сцвярджэнняў" мусіў быць свой пачатак — пэўны набор першапачатковых паняткаў, якія не даказваюцца, а прымаюцца на веру. Ці не робіць гэта сумнеўным тэзіс, што матэматыка- дакладная навука, і ці не дазваляе нам паставіцца да яе як да сваеасаблівай рэлігіі?.. А можа, матэматыка -- гэта гульня па пэўных правілах? Тады — хто і як прыдумвае гэтыя правілы? Лектар наступнай публічнай лекцыі магілёўскага цыкла "Urbi et Orbi" матэматык Міхась Булавацкі сцвярджае, што толькі з першага позірку матэматыка выглядае як адна цэласная навука. Насамрэч унутры яе суіснуюць некалькі, досыць адрозных матэматычных тэорый, што грунтуюцца на абсалютна розных наборах сцвярджэнняў (аксіём), якія часам супярэчаць адно аднаму. Можна было б падумаць, што гэтыя матэматычныя тэорыі, пабудаваныя на розных аксіёмах, павінны знаходзіцца ў стане няспынных спрэчак і варожасці, але яны зусім мірна ўжываюцца побач. Бо кожную з іх можна змадэляваць унутры любой другой, пагадзіўшыся на наданне "туманным" асноўным паняццям нейкага канкрэтнага зместу. "А можа, гэтымі матэматычнымі "правіламі гульні" варта было б скарыстацца пры вырашэнні грамадскіх, рэлігійных ці палітычных пытанняў? Можа, каб людзі ведалі матэматыку, так і было б?" — задаецца пытаннем лектар. Гл. усе публічныя лекцыі: http://www.youtube.com/playlist?list=PL280D25954059FB75

Іншыя відэа з гэтай праграмы