Падпісвайцеся на наш сайт, саціяльныя сеткі і Telegram:
► https://bydobry.com/
► https://www.instagram.com/bydobry/
► https://vk.com/bydobry
► https://www.facebook.com/bydobry
► https://t.me/bydobryby
Сёння мы накіраваліся ў невялікі беларускі гарадок Смілавічы, які знаходіцца прыблізна ў 30-ці кіламетрах на Паўднёвы Ўсход беларускай сталіцы. У наш час ён не надта вылучаецца на фоне іншых прысталічных гарадкоў, якія паступова пераўтвараюцца ў своеасаблівыя сатэліты мегаполіса. Але мінулае ў Смілавіч надзіва багатае.
Гісторыя Смілавіч распачынаецца прыблізна з 15-га стагоддзя – 1483 г., але вядома, што людзі жылі тут і раней. Увогуле, калі ўзяць час Вялікага княства Літоўскага, то Смілавічы можна было б назваць класічным тагачасным беларускім мястэчкам, калі б не адно невялікае але – Смілавічы разам з Іўем, Лідай ды некаторымі іншымі населенымі пунктамі лічыцца адной з неафіцыйных сталіц беларускіх татараў альбо ліпкаў. Паўднёвая частка Смілавіч і сёння мае назву Татарская слабада, у ёй ёсць мячэць, а непадалёку ад горада ў вёсачцы Дукоршчына знаходзіцца мізар альбо татарскія могілкі.
Татары вядомыя на нашых землях з даўніх часоў. Але масава яны пачалі прымаць падданства Вялікага княства Літоўскага ды сяліцца на беларускіх землях яшчэ ў часы князя Вітаўта, які падтрымліваў хана Тахтамыша ў барацьбе за трон Залатой Арды. Татары трывала інтэграваліся ў грамадства Вялікага княства і верай і праўдай служылі сваёй новай радзіме. Так, сын Тахтамыша Джэлал Ад Дзін прывёў буйны атрад татарскіх вершнікаў на Грунвальдскае поле і, уласна, распачаў легендарную бітву, якая скончылася сакрушальнай перамогай аб’яднаных войскаў Вітаўта і Ягайлы над магутным Тэўтонскім ордэнам, у складзе якога ваявалі рыцары з усёй Еўропы. А ў наступныя стагоддзі беларускія татары сталі неад’емнай часткай нашага грамадства. Яны паважалі культуру нашай зямлі, але пры гэтым захоўвалі і ўласныя традыцыі.
Так, яны стварылі ўнікальны варыянт напісання беларускай мовы арабскай вяззю. Кнігі, такім чынам напісаныя, атрымалі назву кітабы, і, дарэчы, унікальная калекцыя гэтых літаратурных помнікаў змяшчаецца якраз такі ў Смілавіцкай мячэці.
Сярэдзіна 17-га стагоддзя выдалася для Смілавіч не надта ўдалая. З 1654-га па 1667 г.г. беларускія землі сталі арэнай баявых дзеянняў паміж Рэччу Паспалітай, Расіяй ды Швецыяй. Гэтая вайна таксама мела назву Крывавы патоп. Падчас яе мястэчка было спалена ды разарабаванае. Але неўзабаве да аднаўлення Смілавіч прыступіў іх уладальнік, вядомы дзяржаўны дзеяч Рэчы Паспалітай – Марцыян Агінскі.
У 1668-ым годзе ён пабудаваў праваслаўную Свята-Траецкую царкву. Але, відаць, вырашыў, што ў зменлівы час 17-га стагоддзя спадзявацца выключна на божую дапамогу было недальнабачна, таму і пабудаваў у Смілавічах грунтоўны смілавіцкі замак, добра ўмацаваны валамі ды бастыёнамі. На вялікі жаль гэты замак не дайшоў да нашага часу. Але затое вобраз Марцыяна Агінскага захаваўся на стагоддзі, дзякуючы легендарнаму галандскаму мастаку Рэмбрандту.
Даследчыкі жывапісу лічаць, што менавіта Марцыян Агінскі адлюстраваны на карціне Рэмбрандта “Польскі вершнік”, якая знаходзіцца у адной з буйнейшых прыватных калекцый Н’ю-Ёрка – музеі Генры Фрыка. Славуты галандзец напісаў яе прыблізна ў першай палове 50-ых гадоў 17-га стагоддзя – якраз у той час, калі Марцыян навучаўся ў Галандыі. Так што як быццам бы ўсё сыходзіцца, таму з вельмі вялікай верагоднасцю прадстаўнік славутага магнацкага рода Агінскіх і колішні ўладальнік Смілавіч стаў мадэллю для самога Рэмбрандта.
Смілавічы далёка не апошні населены пункт у сусветным жывапісе. Менавіта тут у 1893-ім годзе нарадзіўся славуты мастак Хаім Суцін, прозвішча якога стаіць у адным шэрагу заснавальнікаў так званай парыжскай школы жывапісу разам з Пабла Пікаса, Амедэа Мадзільяні, Маркам Шагалам ды шматлікімі іншымі сусветна вядомымі мастакамі.
Беларускія мястэчкі – Смілавічы, ч. 1: Ад татараў да Рэмбрандта | Гісторыя без межаў – Лявон Казакоў на канале "Карані і вытокі". Добры канал
— — —
Канал "Карані і вытокі" – это проект Доброго канала из Минска.
Добры канал – это площадка, которая объединяет независимых авторов и их помощников, ценящих честную журналистику и желающих внести свой вклад в будущее нашей страны.
На Добром канале будет всё: подкасты, статьи, видео – вы обязательно найдёте что-то интересное для себя. Над этим проектом работают прекрасные журналисты, которые по разным причинам ушли с радио и телевидения и хотят освоить новые площадки, новые подходы, все те, кто ищет нового зрителя и новую возможность роста для себя.
#ДобрыКанал #Караніівытокі #ЛявонКазакоў #ГісторыяБезМежаў #займальнаягісторыя
#смілавічы #вялікаекнязствалітоўскае #грунвальд #князьвітаўт #ВКЛ #гісторыябеларусі #беларусь
-
❗️ В музыкальном оформлении выпуска использовались композиции Сергея Бутовского:
▪️ фон Средний
▪️ Northern Fjords
▪️ Battle Of The Highlands
▪️ Waiting For The Battle
▪️ Legends That Stones Can Tell