Сёння – працяг нашай вандроўкі па горадзе Глыбокае. Вы пабачыце Калону, ўсталяваную ў гонар Канстытуцыі Рэчы Паспалітай ад 3-га мая 1791-га года, капліцу святога Іллі, што была пабудаваная напрыканцы 18-га стагоддзя, а таксама даведаецеся, што звязвае Глыбокае з такім славутым літаратурным персанажам, як барон Мюнхгаўзэн. Спасылка на ч. 1: https://youtu.be/6gt-MlFc9QM
Гісторыя кафедральнага сабора багатая і на іншыя цікавыя факты. Так, пад ім знаходзяцца глыбокія сутарэнні. Калісьці ў іх быў пахаваны сам яго фундатар Іосіф Корсак, але ў 19-ым стагоддзі, калі будынак адыйшоў да праваслаўнай царквы, яго рэшткі дасталі адтуль, а пасля іх недзе перапахавалі мясцовыя жыхары. Увогуле, лічыцца, што раней сутарэнні пад саборам вялі ў падземныя хады, якія на некалькі кіламетрам працягнуліся пад усім Глыбокім. Але на жаль пакуль што праверыць гэтае сцвярджэнне мы не маем магчымасці.
Непадалёку ад храма размясціўся будынак колішняга кляштару кармелітаў. Пасля паўстання 1830-31-га гадоў у ім была камісія вайсковага суда, ну а ў 1865 г. кляштар кармелітаў быў зачынены, а храм гэты перайшоў да праваслаўнай царквы. Дарэчы, пазней тут дзейнічала Глыбоцкае народнае вучылішча, у якім настаўнікам працаваў Восіп Сухі – бацька славутага авіяканструктара Паўла Сухога, аўтара легендарных самалётаў серыі СУ.
А цяпер звергнемся да легендарнага барона Мюнхгаўзэна, у гонар якога ў Глыбокім нават ўсталяваны сімпатычны помнік. Бачыце, які гераічны выгляд мае пан Мюнхгаўзэн перад сваім падарожжам на гарматным ядры. З’явіўся гэты помнік не проста так. Не так даўно на старых мясцовых могілках Капцёўка быў знойдзены стары помнік, на якім было напісана, што там спачываюць Фердынанд і Вільгельміна фон Мюнхаўзэн, а пахаваныя яны былі ў 1878-ым годзе. Гэта дало падставы меркаваць мясцовым жыхарам, што гэты помнік нейкім чынам звязаны з легендарным баронам. Тэорыя больш чым спрэчная. Па-першае прататыпа легендарнага літаратурнага персанажа клікалі зусім не Фердынанд, а Карл Фрыдрых Іеранім фон Мюнхаўзэн, ды і памёр ён за 90 гадоў да гэтай даты. Максімум, на што можна спадзявацца, што азначаны спадар Фердынанд меў нейкія сваяцкія сувязі з персанажам Рудольфа Эрыха Распэ. Хаця гісторыя любіць парадоксы, таму варыянт, пры якім сапраўдны барон Мюнхаўзэн мог наведваць Глыбокае вельмі нават не выключаны.
Справа ў тым, што на працягу 15-ці гадоў прататып літаратурнага персанажа знаходзіўся на службе ў Расійскай імперыі. Больш за тое, ён быў ротмістрам у палку кірасіраў, які знаходзіўся ў Рызе, і ў 1744-ым годзе камандаваў ганаровай вартай, якая сустракала нявесту Пятра ІІІ-га – Сафію Фрэдэрыку Ангальт-Цэрбсткую, якой было наканавана стаць у будучыні імператрыцай Кацярынай ІІ-ой. Ад Глыбокага да Рыгі, канешне, 340 кіламетраў. Але Карл Фрыдрых Іеранім тэарэтычна пры ўсёй няўрымслівасці свайго характару мог праездам завітаць у Глыбокае. Хаця, гэта з серыі ненавуковай фантастыкі.
Капцёўка – багатая і на іншыя цікавыя гістарычныя помнікі, напрыклад, капліца святога Іллі, пабудаваная напрыканцы 18-га стагоддзя, альбо ўнікальны помнік – калона ў гонар Канстытуцыі Рэчы Паспалітай ад 3-га мая 1791 г. Аналагічны помнік знаходзіцца ў Міёрскім раёне ля вёскі Лявонпаль. Там яе пабудаваў мясцовы шляхціч Ян Лапацінскі ля тагачаснай мяжы з Расійскай імперыяй, каб увекавечыць месца, дзе заканчваецца свабода і пачынаецца няволя. Верагодна, што і гісторыя ўзнікнення клыбоцкай калоны нечым падобная.
Канстытуцыя Рэчы Паспалітай ад 3 мая 1791 г. года стала першай у Еўропе і другой у свеце пасля амерыканскай. Яна была надзіва прагрэсіўнай для канца 18-га стагоддзя. У дзяржаве ўводзілася канстытуцыйная манархія, скасоўвалася права ліберум вета ды іншыя шкодныя для краіны правы, прымаліся іншыя карысныя рэформы і пераўтварэнні. Аўтары праекта канстытуцыі —апошні кароль Рэчы Паспалітай Станіслаў Аўгуст Панятоўскі, Ігнацы Патоцкі, Гуга Калантай ды шэраг іншых, былі сапраўднымі патрыётамі сваёй дзяржавы і ўсяляк намагаліся яе ўратаваць. Але наперадзе было яшчэ два падзелы Рэчы Паспалітай і яе знікненне з тагачаснай палітычнай карты Еўропы.
-
Падпісвайцеся на наш сайт, сацыяльныя сеткі і Telegram:
► https://bydobry.com/
► https://www.instagram.com/bydobry/
► https://vk.com/bydobry
► https://www.facebook.com/bydobry
► https://t.me/bydobryby
---
❗️ У відэа выкарыстоўваліся кампазіцыі С. Бутоўскага:
🔶 фон Средний
🔶 Legends That Stones Can Tell
🔶 Mountain Village
🔶 The White Silence
— — —
Канал "Карані і вытокі" – гэта праект Добрага канала з Мінска.
Добры канал - гэта пляцоўка, якая аб'ядноўвае незалежных аўтараў і іх памочнікаў, якія шануюць сумленную журналістыку і жадаюць ўнесці свой уклад у будучыню нашай краіны.
--
Глыбокае (ч.2) – Горад на два ваяводствы / Барон Мюнхгаўзэн у Глыбокім | Гісторыя без межаў | Карані і вытокі. Лявон Казакоў. Добры канал
#ДобрыКанал #Караніівытокі #ЛявонКазакоў #ГісторыяБезМежаў #займальнаягісторыя #вандроўкіпабеларусі #гісторыябеларусі #беларусь