Сёння мэтай нашай вандроўкі з’яўляецца вёска Наднёман, што знаходзіцца прыблізна ў дзевяці дзясятках кіламетраў на паўднёвы Захад ад беларускай сталіцы. Менавіта Наднёманам мы і скончым нашае невялікае падарожжа па Ўздзенскім краі. У папярэдніх роліках мы ўжо наведалі непасрэдна Ўзду, а таксама вёску Кухцічы, якая побач з горадам знаходзіцца. Але, безумоўна, далёка не ўсе цікавосткі, звязаныя з Уздзенскім краем, трапілі ў нашыя відэа. Таму, безумоўна, у будучыні мы плануем яшчэ вярнуцца ў гэтыя мясціны. Прапануем паглядзець папярэднія відэа: Узда – https://youtu.be/4SJcy2T_JaY Кухцічы – https://youtu.be/30zaEVxZGfU Новы Свержань 2 — https://youtu.be/GIFJ1kN8x1g Першапачаткова гэтае месца мела назву Малыскаўшчына.Гэта была невялікая вёсачка, якая ўтварылася побач з пераправай праз Нёман і адносілася да суседняга маёнтку Пясочнае, які з 15-га стагоддзя быў вядомы, як уласнасць князёў Алелькавічаў. У тыя часы навакольныя пейзажы былі зусім іншыя. Паўсюль была непралазная пушча. Але крыху пазней – у стагоддзі пятнаццатым Вялікі князь літоўскі Жыгімонт Аўгуст раптоўна зразумеў, што лес гэта яшчэ і вельмі выгадны рэсурс, які можна вельмі паспяхова прадаць на замежных рынках. Вось толькі людзей для паспяховага асваення тых рэсурсаў не хапала. Тады і давялося манарху у 1568-ым годзе выдаць прывілей, у якім вольным людзям, што пагаджаліся перабрацца жыць на гэтыя землі, абяцаліся немалыя падатковыя ільготы. Прапанова была выгаднай, таму гэтыя мясціны пачалі імкліва засяляцца. Новыя жыхары займаліся не толькі сплавам лесу. Яны будавалі млыны, бровары, корчмы, так што побач утварылася мястэчка Пясочнае. У 1600 г. апошняя князёўна з Алелькавічаў – Соф’я выйшла замуж за Януша Радзівіла, так што гэтыя землі далучыліся да Радзівілаўскіх уладанняў. Менавіта з дзейнасцю князёў Радзівілаў і звязаныя наступныя два стагоддзі гісторыі гэтых земляў. Але пасля вайны 1812-га года фінансавае становішча славутага магнацкага рода пахіснулася. І ў 1823-ім годзе мёнтка выкупіў Ануфрый Наркевіч-Ёдка герба Ліс. За ўдзел у паўстанні 1830-1831-га гадоў яго асудзілі на пажыццёвае зняволенне ў сваім маёнтку. Так што давялося шчыльна заняцца гаспадаркай. Ануфрый задумаў пабудаваць на гэтым месцы палацава-паркавы комплекс. У той час гэта было вельмі модна сярод беларускай шляхты. Але было незразумела, што ж рабіць з будынкам бровара, што застаўся ў спадчыну ад Радзівілаў. Наркевіч-Ёдка вырашыў паступіць нестандартна – перабудаваць бровар у палац. Праект быў рэалізаваны. Дабудоўваў палац у 1840-ым годзе ўжо сын Ануфрыя – Атон Наркевіч-Ёдка. У выніку атрымаўся надзіва атмасферны палац, архітэктура якога была набліжаная да гатычнай. У сваім першапачатковым выглядзе, які захаваўся, дзякуючы малюнку Напалеона Орды, ён увогуле нагадваў нейкі казачны сярэднявечны замак. Вакол яго быў разбіты парк, меліся шматлікія гаспадарчыя пабудовы, ну а над ракою Нёман была пабудаваная прыгожая тэраса. Дарэчы, менавіта з лёгкай рукі Атона Наркевіча-Ёдкі колішні маёнтак Малыскаўшчына атрымаў прыгожую назву Наднёман. Відаць, не былі яму чужыя ідэалы рамантызма. Як па мне назва Наднёман і насамрэч выдатна адпавядае гэтаму маёнтку. Напрыканцы 60-ых гадоў 19-га стагоддзя Атон Наркевіч-Ёдка цяжка захварэў. Яго сын Якуб у той час вучыўся ў Францыі, якую не мог пакінуць з-за франка-прускай вайны. Але па яе заканчэнні ён прыехаў і стаў новым гаспадаром Наднёманскай сядзібы. Ён аднавіў гаспадарку, пабудаваў тут метэастанцыю, пачаў выкарыстоўваць сядзібу як санаторый і нават зрабіў сапраўдны салярый у аранжарэі. Зрэшты больш падрабязна пра жыццё і дзейнасць Якуба Наркевіча-Ёдкі мы пагаворым на наступным тыдні. Ну а пасля смерці славутага навукоўцы сядзіба перайшла да ягонага сына Конрада, які, ўласна ёй і займаўся да 1921-га года. Пасля заставацца на радзіме для яго стала небяспечна, і Конрад быў вымушаны эміграваць у Кракаў. Наднёманская сядзіба перайшла ва ўласнасць новых савецкіх гаспадароў. — — — ❗️ У відэа выкарыстоўваліся: ► Музычныя кампазіцыі С. Бутоўскага: ▪️ фон Средний ▪️ Legends That Stones Can Tell ▪️ Mountain Village ► герб Ліс https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%9B%D0%B8%D1%81_(%D0%B3%D0%B5%D1%80%D0%B1)#/media/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:POL_COA_Lis.svg Ліцэнзія CC BY-SA 3.0 – https://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ — — — Падпісвайцеся на наш сайт, сацыяльныя сеткі і Telegram: ► https://bydobry.com/ ► https://www.instagram.com/bydobry/ ► https://vk.com/bydobry ► https://www.facebook.com/bydobry ► https://t.me/bydobryby — Канал "Карані і вытокі" – гэта праект Добрага канала з Мінска. Добры канал - гэта пляцоўка, якая аб'ядноўвае незалежных аўтараў і іх памочнікаў, якія шануюць сумленную журналістыку і жадаюць ўнесці свой уклад у будучыню нашай краіны. -- Вёска Наднёман. Гісторыя вёскі Наднёман/ Шляхецкі род Наркевічаў-Ёдкаў – Вандроўкі па Ўздзеншчыне. Карані і вытокі. Добры канал. #ДобрыКанал #Караніівытокі #ЛявонКазакоў #ГісторыяБезМежаў #займальнаягісторыябеларусі #гісторыябеларусі #беларусь