Николай Гусовский (ок. 1470 – ок. 1533) — поэт-панегирист раннего Возрождения, писавший на латыни. Николай Гусовский жил и творил в Священной Римской империи, в землях Великого княжества Литовского и Королевства Польского. Посол в Риме при папском дворе Льва X. Виленский воевода Николай Радзивилл предполагал направить в подарок Льву X чучело зубра, в связи с этим Николай Гусовский должен был написать некое «приложение» к этому необычному подарку – поэму «Carmen de statura feritate ac venatione Bisontis» (Песня про облик, дикость зубра и охоту на него), которая ныне более известна как «Песня о зубре» написанная на латинском языке. Поскольку Лев X преждевременно умер, подарок не был ему доставлен, хотя поэма все-таки была написана Николаем Гусовским, но уже в Кракове, и посвящена королеве Боне Сфорца, выделившей средства на печать этого произведения. В наше время три человека – белорус Юрий Яковенко, итальянец Джулиано Якомучи и белоруска, которая уже много лет живет в Италии, Елена Ярош – замкнули исторический круг, прерванный почти 500 лет назад. Они сделали то, что не смог при жизни сделать Николай Гусовский. Один из четырёх сохранившихся экземпляров мы разыскали в Библиотеке Чарторыйских. Чтобы разгадать все тайны этой невероятно запутанной истории, автор фильма Игорь Позняк повторил весь путь одного из величайших гуманистов Европы и пообщался со всеми участниками «новейшей истории» «Песни про зубра». Все подробности – в фильме «Николай Гусовский: рождённый заново», из цикла к 500-летию белорусского книгопечатания. ====== Мікалай Гусоўскі (каля 1470 – каля 1533) быў паэтам-панегірыстам ранняга Адраджэння, які пісаў на латыні. Мікалай Гусоўскі жыў і працаваў у Святой Рымскай імперыі, на землях Вялікага Княства Літоўскага і Каралеўства Польскага. Амбасадар у Рыме пры папскім двары Льва X. Віленскі ваявода Мікалай Радзівіл меў намер паслаць Льву X пудзіла зубра, у сувязі з чым Мікалаю Гусоўскаму давялося напісаць “дадатак” да гэтага незвычайнага падарунка – паэму “Carmen de statura feritate ac venatione Bisontis” (Песня пра знешнасць, дзікасць зубра і паляванне на яго), якая цяпер больш вядомая як “Песня пра зубра”, напісаная на латыні. Паколькі Леў X заўчасна памёр, падарунак яму не даставілі, хаця паэма была напісана Мікалаем Гусоўскім, але ўжо ў Кракаве, і прысвечана каралеве Боне Сфорца, якая выдзеліла сродкі на друк гэтага твора. Сёння тры чалавекі – Юрый Якавенка з Беларусі, Джуліяна Якамучы з Італіі і Алена Яраш з Беларусі, якая шмат гадоў жыве ў Італіі, замкнулі гістарычнае кола, перапыненае амаль 500 гадоў таму. Яны зрабілі тое, што Мікалай Гусоўскі не здолеў зрабіць пры жыцці. Мы знайшлі адзін з чатырох ацалелых асобнікаў у Бібліятэцы Чартарыйскіх. Каб разгадаць усе сакрэты гэтай неверагодна заблытанай гісторыі, аўтар фільма Ігар Пазняк паўтарыў увесь шлях аднаго з найвялікшых гуманістаў Еўропы і пагутарыў з усімі ўдзельнікамі “найноўшай гісторыі” “Песні пра зубра”. Усе падрабязнасці – у фільме "Мікалай Гусоўскі: Народжаны нанова" з цыкла, прысвечанага 500-годдзю беларускага кнігадрукавання.