Жывы голас знакамітага беларускага пісьменніка Уладзіміра Караткевіча сёння пачуць вельмі няпроста. Але можна! Сваё 50-годдзе Караткевіч адзначыў у 1980 годзе. Гэта быў апошні юбілей класіка сучаснай беларускай літаратуры, бо ў 1984 годзе яго не стала. Ужо ў тым самым 1980 годзе прадчувалася бяда: адбыўся першы грозны прыступ хваробы, якая ў далейшым забрала жыццё Караткевіча. Але гэта быў і момант славы. Адам Мальдзіс, сябра пісьменніка і даследчык яго творчасці, згадваў пра той юбілей: "Юбілейны вечар Уладзіміра Караткевіча адбыўся 28 лістапада ў Доме літаратара. Зала была паўнюткая — людзі стаялі ва ўсіх праходах. Перад пачаткам нікога не прапускалі нават па запрашальных білетах. Караткевіч быў бадзёры і зусім неафіцыйны, непасрэдны. У час віншавання некалькі разоў хаваўся за кулісы, каб зрабіць пару зацяжак. Жанчынам галантна цалаваў ручкі. Перабіваў прамоўцаў дасціпнымі рэплікамі. Адным словам, паводзіў сябе так, нібы не яго ўшаноўваюць, а кагосьці іншага (потым ва ўспамінах артыста Алеся Лабанка вычытаў трапнае: «…быў як гарэзлівае, добрае дзіця»). Слова пра юбіляра сказаў Янка Брыль. Ён гаварыў аб шырокай вядомасці Караткевіча, у тым ліку за мяжой, параўнаў яго «з другім Валодзем» — Бранеўскім: той таксама мог на сустрэчы з вучнямі прайсціся перад імі на руках, заказаць у карчме яешню з трыццаці двух яек, з’есці адно і пайсці. Брыль успомніў, як нешта падобнае вытварыў у Маскве юбіляр, паказваючы неграм, што такое беларуская гасціннасць: трапіў у перапоўнены рэстаран як… польскі рэжысёр Ежы Кавалеровіч, вячэраў з прынцэсай Уганды, уратаваў яе ад хуліганаў, атрымаў за гэта ад яе прапанову стаць прынцам-кансортам, а назаўтра вымушаны быў прасіць у сяброў, каб пазычылі яму грошай. Пацешныя і павучальныя гісторыі згадвалі і іншыя прамоўцы — Рыгор Барадулін, украінец Алекса Юшчанка, адзін з братоў-мастакоў Басалыгаў. Артысткі спявалі юбіляру песні. У выкананні коласаўцаў былі паказаны ўрыўкі з п’ес «Званы Віцебска» і «Кастусь Каліноўскі». Скончыўся вечар сімвалічна: Маці-Радзіма з «Кастуся Каліноўскага» спусцілася ў залу, узяла Караткевіча за руку і ўзвяла на сцэну. Тут яму акцёры ўручылі вялізную сякеру і скрутак з віншаваннем. І тое, і другое юбіляр расчулена пацалаваў. Разыходзячыся, людзі казалі, што ўжо даўно, з часоў мележаўскіх, у Саюзе не было такіх светлых юбілеяў. Назаўтра святкаванне прадоўжылася ў кафэ Дома літаратара. Тамадзіў і задаваў тон Рыгор Барадулін. З сардэчнымі віншаваннямі выступілі Васіль Быкаў, Сяргей Законнікаў, Ніл Гілевіч, Міхал Дубянецкі, Валодзеў дзядзька з Рагачова. Я зачытаў шматлікія тэлеграмы і паштоўкі. Юбіляр усім шчыра дзякаваў". Напярэдадні юбілею на старонках часопіса "Маладосць" публікаваўся раман «Чорны замак Альшанскі», які меў незвычайны поспех: упершыню нумары гэтага часопіса прадавалі з-пад прылаўка, кралі ў бібліятэках... Тады ж на экраны выйшаў фільм "Дзікае паляванне караля Стаха", створаны на аснове юнацкай, але вельмі шчырай аповесці Уладзіміра Караткевіча. Ля білетных кас, ці не ўпершыню за гісторыю беларускага кіно, выстройваліся вялікія чэргі. Адам Мальдзіс, сябра пісьменніка і даследчык яго творчасці, нават прапанаваў напаўжартам абвясціць той год "Годам Караткевіча". У юбілейным артыкуле ў газеце «Советская Белоруссия» (1980) беларускі пісьменнік Ніл Гілевіч пісаў: "Колькасць чытачоў яго кніг і прыхільнікаў яго таленту будзе расці, таму што расце ўзровень адукаванасці і агульнай культуры народа, а значыць, узровень яго гістарычнай самасвядомасці. Мы — сведкі гэтага росту, гэтай плённай тэндэнцыі ў духоўным развіцці грамадства, гэтай узмоцненай увагі мастакоў і мысліцеляў да каранёў і вытокаў". А вось што пісаў сам Уладзімір Караткевіч ў 1980 годзе, спрабуючы патлумачыць, чаму менавіта ўзяўся за гістарычную прозу: "Без гістарычнага рамана, гістарычнай літаратуры ўвогуле не можа абудзіцца нацыя, бо няма без пачуцця гістарызму, без спакойнага гонару за сябе і проста самапавагі, без веры ў тое, што яна ёсць яна, непераходзячая, сталая, вечная каштоўнасць вечнага чалавецтва і па ўсіх гэтых прычынах павінна жыць, жыць дзейна і велічна, ведаючы, сабе цану і ў дрэнным і ў вялікім".